ارزیابی عملکرد و برخی صفات کیفی علوفه در کشت مخلوط تریتیکاله با لگوم‌های یکساله

چکیده به منظور ارزیابی برخی ویژگی های زراعی و کیفی علوفه در کشت مخلوط تریتیکاله با لگوم های یکساله، در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص تریتیکاله، کشت مخلوط جایگزینی تریتیکاله با چند لگوم علوفه ای یکساله شامل باقلا، نخود فرنگی، ماشک گل خوشه ای و گاودانه با نسبت 1:1 بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه تریتیکاله از کشت خالص و کمترین عملکرد دانه از کشت مخلوط تریتیکاله با ماشک گل خوشه ای حاصل شد. همچنین بالاترین عملکرد علوفه تریتیکاله در کشت خالص مشاهده شد. الگوی کشت بر جذب عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم اثر معنی داری داشت.میزان جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در ماشک در کشت مخلوط با تریتیکاله در مقایسه با سایر لگوم ها بالاتر بود. بیشترین میزان جذب فسفر مربوط به تریتیکاله در کشت مخلوط با نخود فرنگی بود. کشت مخلوط تریتیکاله با لگوم ها منجر به کاهش درصد ndf و adf، افزایش درصد پروتئین خام و درصد خاکستر و هم چنین افزایش قابلیت هضم ماده خشک علوفه تریتیکاله، در مقایسه با کشت خالص آن شد. بنابراین، با توجه به پایین تر بودن ndf و adf علوفه تریتیکاله در الگوهای کشت مخلوط، می‌توان چنین گفت که کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص تریتیکاله، از طریق کاهش ndf و adf کیفیت علوفه را بهبود بخشید. در بین لگو های یکساله، نخود فرنگی در کشت مخلوط با تریتیکاله، بیشترین درصد پروتئین خام و خاکستر و کمترین درصد  ndf و adf را دارا بود. از آنجایی که بین کشت خالص تریتیکاله با کشت مخلوط تریتیکاله با نخود فرنگی از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی داری وجود نداشت. هم چنین، تریتیکاله در کشت مخلوط با نخود فرنگی از کیفیت بالای علوفه برخودار بود، بنابر این، به عنوان تیمار برتر در راستای اهداف کشاورزی پایدار برای تولید معرفی می گردد.