بررسی برهمکنش قارچ‌های میکوریزا و کود شیمیایی فسفری بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود (Cicer Arietinum L.)

در مدیریت پایدار بوم نظام های کشاورزی، کاربرد کودهای زیستی بویژه میکوریزا به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور مطالعه برهمکنش میکوریزا و کود فسفر بر عملکرد و پروتئین دانه نخود، آزمایش گلخانه ای در سال 1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، در چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه گونه قارچ میکوریزا، funneliformis mosseae، rhizophagus intraradices و claroideoglomus claroideum به همراه شاهد، و سه سطح کود سوپر فسفات تریپل شامل 0، 50 و 100 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (48.83 سانتی متر)، درصد کلونیزاسیون ریشه (72.00) و شاخص کلروفیل برگ (spad) مربوط به گیاهان همزیست با rh. intraradices به همراه 50 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک بود. با افزایش کاربرد کود سوپر فسفات تریپل تا 100 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک، گیاهان همزیست با گونه های میکوریزا، کاهش معنی دار در تعداد دانه در بوته نشان دادند. با کاربرد میکوریزا، بیشترین عملکرد دانه از مقدار  50 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک بدست آمد. کاربرد 100 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم در مقایسه با 50 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک، به ترتیب کاهش 13 و 12  درصدی پروتئین در گیاهان همزیست با f. mosseae و rh. intraradices را نشان داد. بنابراین روابط میکویزایی در کنار کود شیمیایی فسفره، مصرف کود شیمیایی را بدون افت عملکرد و پروتئین دانه نخود کاهش داده است.  این امر می تواند در رسیدن به سیستم های کشاورزی کم نهاده و پایدار راه گشا باشد.