پیش‌بینی رفتار گندمکاران دشت نیشابور و تعیین عوامل موثر بر آن‌ها در رابطه با حفاظت از منابع آب

چکیده امروزه تمرکز اصلی استراتژی های حفاظت آب بر روی رفتار کشاورزان است. هدف کلی این پژوهش، پیش بینی نیت و رفتار گندمکاران دشت نیشابور و تعیین عوامل موثر بر آن ها در رابطه با حفاظت از منابع آب با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود. جامعه آماری این پژوهش، کشاورزان دشت نیشابور به تعداد 1300 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران نمونه 235 نفری از آن ها به روش نمونه گیری خوشه‌ای تصادفی سهمیه ای انتخاب گردید. داده های موردنیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. روایی پرسشنامه مورداستفاده از سوی گروهی از متخصصان بررسی و تایید شد و برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف پرسشنامه از ضریب آلفاکرونباخ استفاده شد (0/73 تا 0/93). نتایج تحقیق نشان داد دو متغیر دانش و درک ریسک بر روی نگرش و همچنین دو متغیر نگرش و هنجارهای اخلاقی بر روی نیت و در نهایت نیت بر روی رفتار افراد نسبت به حفاظت از آب تاثیر می گذارند. بر اساس مدل رفتار برنامه ریزی شده، متغیرهای نیت، هنجار اخلاقی، نگرش، دانش و درک ریسک در مجموع قادرند 62 درصد از تغییرات رفتار حفاظت آب کشاورزان را تبیین کنند. همچنین نتایج حاصل از مدل نشان داد که هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده تاثیر معنی‌داری بر رفتار حفاظت از آب کشاورزان نداشتند. در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد‌هایی جهت مصرف بهتر آب توسط کشاورزان ارائه گردید.