پدیدارشناسی غنا در اشعار نظامی و امیرخسرو (با تکیه برمنظومه لیلی و مجنون)

هدف از پژوهش حاضر بررسی پدیدارشناسانه غنا در اشعار نظامی و امیرخسرو، به‌ویژه در دو منظومه لیلی و مجنون است. این دو منظومه، که از نمودهای برجسته ادب غنایی‌اند، باوجود تشابهات فراوان، تفاوت‌های اساسی ابژکتیو در بازنمود ایده عشق دارند. در این پژوهش که از گونه پدیدارشناسی کلاسیک و محور آن سوبژکتیویته است، این تفاوت‌ها در بررسی رفتارها و حالت‌های دو شخصیت مهم این داستان‌ها به عنوان انسانی شناسنده و متعالی و تحلیل درجه سوبژکتیویته در آنها نمودار می‌شود. بدین منظور، ابتدا مبانی پدیدارشناسی و اصول نخستین آن بر اساس شیوه هوسرل به اجمال توضیح داده شده است، سپس برخی از بازنمودهای عشق همچون رازداری، شکیبایی، بی‌تابی، آشفتگی، مردم‌گریزی، خیال‌بازی، و رقص و آواز و غیره در شخصیت‌های اصلی تحلیل شده و در نهایت، میزان سوبژکتیویته و معنای ابژکتیو آنها به دست آمده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که لیلی و مجنون پرورده نظامی خود، سوژه‌اند و تا مرحله نهایی تحویل سوبژکتیو که استعلایی و محمل عقلانیت است پیش رفته‌اند و توانسته‌اند در مقام انسان آگاه معنای ابژکتیو عشق را بنیان نهند. اما لیلی و مجنون آفریده دهلوی سوژه نیستند و در مقام انسان صرف در تحویل اول پدیدارشناختی یعنی در مرحله‌ شهود حسی و تجربی متوقف مانده‌اند. بدین ترتیب، این امکان ایجاد شد که عالم دو اثر ادبی نیز از حیث رمان‌محوری یا شعرمحوری بررسی شود.