تحلیل نشانه - معناشناختی استعارۀ مفهومی نور و فرّۀ ایزدی در اندیشۀ سهروردی

به گمان بسیاری از صاحب‌نظران، شیخ شهاب‌الدین سهروردی در آثار خود، وجوه مشترکی میان حکمت ایران باستان و فلسفه و عرفان اسلامی مطرح کرده است. وی با ورود به دنیای نشانه‌های رمزی به حوزۀ استعارۀ مفهومی ‌نزدیک‌تر شده ‌است. «نور» و «فرّه ایزدی» کلان‌استعاره‌های دربردارندۀ استعاره‌های خُردتر و برخاسته از طهارت نفس هستند که درنتیجۀ یک تعامل حسی ادراکی میان سوژه و نشانه‌های زبانی، معنا به ‌دست‌ می‌آید. ارتباط معنایی نشانه‌های زبانی «فرّه ایزدی» و «نور» در گفتمان روایی الهی، تحت چرخۀ صحیح تعامل و مبادلۀ ارزش برجسته ‌می‌شود. «فرّه ایزدی» با انسان برگزیدۀ حق، و «نور» با آفرینندۀ انسان و جهان نسبت یافته است که مسیری از مُلک تا ملکوت را طی می‌کنند. همچنین نسبت این «نور» با «نور سیاه» در عرفان شایستة بررسی ‌است. آیا حقیقت و متافیزیک به‌ گمان پساساختارگرایان، توهّمی شکل‌گرفته در نظام استعاره‌هاست؟ آیۀ 35 سورۀ نور مهم‌ترین کلان‌استعارۀ قرآن است که با استعارۀ مفهومی فرّه ایزدی، رابطۀ عموم‌ و خصوص مطلق دارد؛ زیرا نور الهی دربرگیرندۀ آن فرّه ایزدی درخورِ افراد شایسته است. در تفکر عرفانی مبتنی بر وحدت‌‌نگری نمی‌توان نور را از ظلمت به‌‌کلّی جدا کرد؛ زیرا وجود هر دو در عالم ضروری است و نور خاستگاه هر نور و ظلمت است. این جستار با رویکرد تحلیل نشانه‌معناشناختی به چگونگی تولید معنا از میان نشانه‌های زبانی مشابه می‌پردازد و از نظریۀ «نقصان معنا»ی گرمس برای رسیدن به اهداف این پژوهش بهره‌ می‌گیرد. از میان چهار روایت مطرح‌شدة وی، «روایت تطابقی» و «روایت هم‌آمیخته» برای تفسیر استعارۀ مفهومی «نور» و پیوند آن با «فرّه ایزدی» رهگشا خواهد بود.

analysis of the semiotics of the conceptual metaphor of light (noor) and divine glory (farr-e izadi)in suhrawardi’s thoughts

according to many experts, sheikh shahabuddin suhravardi has proposed common aspects between ancient iranian wisdom and islamic philosophy and mysticism in his works. by entering the world of symbolic signs, he approached the field of conceptual metaphor. light (noor) and divine glory (farr-e izadi) are macro metaphors containing smaller metaphors, which will be obtained from the purity of the soul and as a result of a sensory-perceptual interaction between the subject and linguistic signs. the semantic connection of the linguistic signs of divine glory and light in the divine narrative discourse is highlighted under the correct cycle of interaction and exchange of value. although divine glory is related to the chosen man of truth, and light is related to the creator of man and the world, they pass through a path from earth to heaven. also, the relationship between this light and ‘black light’ in mysticism is worthy of investigation. are truth and metaphysics, according to post-structuralists, illusions formed in the system of metaphors? verse 35 of surah noor is the most important metaphor of the qur’an, which has an absolute general and special relationship with the conceptual metaphor of the divine circle. in mystical thinking based on unityism, light cannot be completely separated from darkness because the existence of both is necessary in the world and light is the origin of all light and darkness. the present study, with the approach of semiotic-semantic analysis, deals with how to produce meaning from similar linguistic signs and uses the theory of imperfection of meaning by greimas to achieve its goals. among the four narratives proposed by him, ‘adaptive narrative’ and ‘mixed narrative’ will be a guide for the interpretation of the conceptual metaphor of light and its connection with divine glory. introductionsheikh shahabeddin suhrawardi was the initiator of removing the distance between the wisdom and myths of ancient iran, islamic philosophy, and mysticism. his attention to divine glory (farr-e izadi) and light in his writings is one of the reasons to prove this issue.the conceptual metaphor proposed by likoff and johnson (1980) has a broad concept beyond rhetorical metaphor to the extent that the frequency of conceptual metaphors in any text is considered an indicator of the author’s style. according to greimas, every text contains conceptual metaphors that can be analyzed by semiotics. the metaphorical function of language in the direction of knowing the truth is not hidden from the researchers, and suhrvardi also approached the field of metaphor, especially conceptual metaphor, by entering the world of symbolic signs. among all the signs, this study investigates light and divine glory with the approach of truth analysis and metaphysics. the relationship between this light (pure light) and black light in mysticism is worthy of consideration. in this research, these two issues have also been explained.