بررسی و تحلیل سبک‌شناسی نسخه‌ خطی دیوان شور عشق سعدالدین احمد انصاری

احمد انصاری، ملقب به حاجی صاحب، در سال 1225 ق. نسخۀ خطی و منحصربه‌فرد شور عشق را در قالب مثنوی و بحر متقارب در ده هزار بیت سروده است. این نسخه به خط نسخ تحریر شده است. مثنوی یادشده حماسه‌ای دینی است که داستان‌های آفرینش بشر، انبیا و ائمه‌ اطهار علیه‌السلام را بیان می‌کند. نوشتار حاضر به معرفی این نسخۀ خطی می‌پردازد. از این اثر، تنها دو نسخه باقی است. با توجه به اهمّیت موضوع این اثر که ما را به بسیاری از ویژگی‌های ادبی، زبان‌شناسی و اجتماعی دوران رهنمون می‌شود بر آن شدیم تا به معرفی این اثر بپردازیم؛ بدین امید که از زاویۀ گمنامی به در آید و در معرض دید علاقه‌مندان این حوزه قرار گیرد؛ بنابراین، به تناسب موضوع و همچنین برای دریافت بهتر اثر، تلاش شده است دربارۀ احوال این نویسنده مطالبی فراهم ‌آید؛ سپس به تبیین موضوع، ساختار، ویژگی‌های نسخه، سبک‌شناسی و رسم‌الخط این اثر پرداخته شود. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی‌تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی (کتابخانه‌ای) است.

a study of stylistics of the manuscript of diwan-e shur-e eshgh (complete poetical work of ‘passion of love’) written by sa’d al-din ahmad ansāri

the unique manuscript of ‘shur-e eshgh’ (passion of love) in the forms of mathnavi (poetry consisting of distiches rhyming between themselves) and bahr-e motaghāreb was composed by ahmad ansari nicknamed hāji sāheb in 10000 lines and written in naskh calligraphy in 1225 a.h. the mentioned poetry is of a religious-epic type that relates the stories of the creation of mankind, as well as prophets and infallible imams (as). this article tried to introduce this manuscript. this research was based on a descriptive-analytical method and a document classification technique in a library setting for collecting information. introductionthe predecessors’ works in the form of naskh manuscripts have been remembered for centuries and it is our responsibility to preserve and correct them while staying faithful to the original texts. the manuscripts left by the writers and poets of the past centuries are, in fact, the precious written scientific heritage of any nations, each of which has its own characteristics, conditions, value, and credibility (doostani ali abad et al., 103: 2022). there is a sea of rich islamic and iranian culture in written versions. these volumes are the achievements of great scientists and geniuses representing iranians’ identity. it is the duty of any generations to protect this precious heritage and make efforts to revive it by knowing its history, culture, and literature (jahanbakhsh, 7: 2000) materials and methodsthis research was based on an analytical-descriptive method. also, a document (library) approach was taken to gather the data.