بررسی ساخت کلان (چارچوب فکری‌‌) دیوان پروین اعتصامی بر اساس رویکرد زبان‏‎‌‎شناختی صورتگرا

هدف از این پژوهش مطالعۀ چارچوب فکریصوری دیوان پروین اعتصامی با تکیه بر اصول یکی از شاخه های زبان شناسی است. زبان‌شناسی، مطالعه علمی و بررسی‌‌ متنی و گفتمانی زبان است و همچون سایر علوم تقسیمات و انشعاباتی یافته که زبان‌شناسی کلان نیز یکی از این شاخه‌‌هاست. در این نوع بررسی‌‌ها، متن از لحاظ روابط فراجمله ای مطالعه می شود، و از این طریق، روابط میان بخش‌‌های تشکیل دهنده یک متن، و ساخت کلان (بافتار‌‌) متن مشخص می‌گردد. در تحقیق حاضر، از الگوی وودبری (1987‌‌) – خان زاده امیری (1379‌‌) استفاده شده و روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیل محتوای کمی است. به طور کلی، تجزیه و تحلیل حکایات در سطح ساخت کلان نشان داده است که در ساخت کلان دیوان پروین اعتصامی چارچوب ارائه شده در الگوی مذکور قابل تشخیص است که البته برای تکمیل آن، تغییرات و اصلاحاتی نیز صورت گرفته است. از نتایج به دست آمده در این بررسی مشخص شد که سازه ‌‌پندواندرز در دیوان پروین اعتصامی محوریت دارد. از مجموع 6824 مصراع بررسی شده 2728 مصراع به سازه ‌‌پندواندرز اختصاص دارد که 39.97 درصد از کل مصراع‌‌ها را شامل می‌شود. بنا براین سازه ‌‌پندواندرز، سازه محوری و اصلی در ساخت کلان دیوان پروین اعتصامی تلقی می‌شود که این موضوع خود نشان دهنده ماهیت تعلیمی اثر مذکور است.

The analysis of macrostructure of Parvin Eatesami's tales within the ‎framework of linguistic formalism

Linguistics, as the other sciences, has divided into branches one of which is macrolinguistics. IN macrolinguistics analysis, text is studied based on the relations among different parts of it. The objective of the present study is the macroanalysis of Parvin Eatesami's tales based on Woodbury (1987, cited in Fabb, 1997) Khanzadeamiri (1379) formalist model. This study is descriptive and the methodology is quantitative content analysis. As a whole, the results of analysis showed that the model with some modifications is recognizable in macrostructure of Parvin Eatesami's tales. One of obtained conclusions in this analysis is that Advice constituent/episode is in the main focus in Eatesami's tales. The analysis showed that the model with some modifications is recognizable in macrostructure of Eatesami’s tales. In the analysis, 2728 lines/verses out of the total 6824 analyzed lines, 39/98 percent, has been devoted to this episode/constituent. So, advice constituent is the main constituent in Eatesami's tales, and this matter indicates the instructive essence of this work.