خاستگاه رسوبات سیلیسی‌آواری سازند باقروق در ایران مرکزی براساس مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمیایی: ارتباط آن با وضعیت تکتونیکی حاشیه فعال جنوب اوراسیا

توالی مختلط سیلیسی‌آواری-کربناته با محتوای عمدتاً آذرآواری گروه نخلک در ایران مرکزی ازنظر سنگ‌شناسی در تریاس ایران منحصربه‌فرد بوده است و شباهت‌هایی را تنها با توالی آق‌دربند در شمال‌شرق ایران نشان می‌دهد. گروه نخلک مرکب از سه سازند الم، باقروق و اشین است. شواهد پتروگرافیکی سازند باقروق نشان می‌دهد وجود دانه‌های گراولی کربناته با احتمال زیاد از منشا سازند الم، گراول‌های دگرگونی درجه ضعیف با منشا احتمالی از مجموعه دگرگونی انارک (؟) و گراول‌های آذرآواری حاصل فعالیت‌های آتش‌فشانی همزمان با رسوب‌گذاری است. رخساره‌های ماسه‌سنگی این سازند، لیتارنایت، فلدسپاتیک لیتارنایت و لیتیک آرکوز را شامل می‌شود. محاسبه شاخص دگرسانی شیمیایی با اکسیدهای عناصر اصلی، نشان‌دهنده هوازدگی درجه متوسط است. نتایج ژئوشیمی نمونه‌های سازند باقروق، وجود سنگ‌مادر آتش‌فشانی از نوع فلسیک با جایگاه تکتونیک دیرینه کمان آتش‌فشانی و حاشیه فعال قاره‌ای را تایید می‌کند که احتمالاً با فعالیت‌های آتش‌فشانی در حاشیه جنوبی فعال اوراسیا مرتبط بوده است. رسوب‌گذاری گروه نخلک در حوضه پشت‌کمانی آق‌دربند در حاشیه فعال جنوب اوراسیا انجام شده است که در ادامه از جایگاه اصلی خود در صفحه توران جدا شده است و به بلوک سیمرین ملحق شده و با چرخش خرد قاره ایران مرکزی به موقعیت کنونی خود انتقال یافته است.

provenance of siliciclastic Baqoroq Formation, Central Iran, based on petrography and geochemistry: Implication for the evolution of active margin of south Eurasia

A mixed siliciclasticcarbonate sequences of the Triassic Nakhlak Group in Central Iran has a unique lithology, but appears some similarities with the AghDarband Group in northeastern Iran. Nakhlak Group is composed of three formations: the Alam Formation which is a marine sequence of mixed siliciclasticcarbonate rocks with turbiditic affinity; the Baqoroq Formation is conglomerate sequence with sandstone and shale intercalations composed of volcaniclastic, metamorphic, and carbonate grains; and the Ashin Formation which is a thin bedded shale and sandstone sequence accompanied with limestone intercalations with open marine trace fossils and turbidite sedimentary structures. Petrographic evidences of the Baqoroq Formation diagnosed three main lithologies including carbonate pebbles which are mostlikely originated from the Alam Formation, low grade metamorphic rocks that are probably derived from the Anarak Metamorphic Complex(?) and volcaniclastic materials from synsedimentary volcanic activities. Petrofacies study revealed three detrital modes of sandstone including litharenite, feldspathic litharenite and lithic arkose. Chemical index of alteration calculated from major oxide elements showed medium grade chemical alteration. Geochemical analysis shows felsic igneous parent rocks and palaeotectonic situation of magmatic arc in an active continental margin, which could be in connection with magmatic activities in southern Eurasian active margin. In general, all data and information confirmed that depositional basin of the AghDarband backarc basin at the southern Eurasian active margin as depositional environment for the Nakhlak Group. Later the Nakhlak Group detached from the Turan plate and attached to the Cimmerian block and moved to the present day position by rotation of Central Iranian Microcontinent.