تاثیر کانی‌شناسی اولیه اجزای کربناته و ناهمگنی‌های ناشی از فرایندهای دیاژنزی در توزیع سیستم منافذ و ویژگی‌های مخزنی، مطالعه موردی از توالی‌های پرمو تریاس و ژوراسیک بالایی خلیج‌فارس

سازندهای دالان کنگان و عرب به ترتیب با سن پرمو تریاس و ژوراسیک بالایی، مخازن کربناته تبخیری مهمی‌اند که با تاثیر از ناهمگنی‌های رخساره‌ای و دیاژنزی شکل گرفته‌اند. هدف اصلی این مطالعه، مقایسه کانی‌شناسی اولیه اجزا، سیستم منافذ غالب و تاثیر فرایندهای دیاژنزی بر ویژگی‌های پتروفیزیکی و کیفیت مخزنی سازندهای دالان کنگان و عرب در خلیج‌فارس است. برای رسیدن به این هدف، از تلفیق توصیف مغزه‌ها، مطالعات پتروگرافی و داده‌های تخلخل تراوایی مغزه در دو میدان هیدروکربنی خلیج‌فارس استفاده شده است. مطالعه سیستم منافذ نشان داد انواع مختلفی از منافذ در جریان سیال و تولید هیدرکربن در سازندهای دالان کنگان و عرب مشارکت داشته‌اند. این منافذ، تخلخل‌های بین‌دانه‌ای، بین‌بلوری، حفره‌ای مرتبط و غیرمرتبط و ریزتخلخل‌ها هستند. کانی‌شناسی اولیه اجزا در توزیع سیستم منافذ و روند تغییرات دیاژنزی نقش مهمی داشته است. طی پرمو تریاس و ژوراسیک بالایی به ترتیب ترکیب آب اقیانوس‌ها برای نهشت اجزای غیراسکلتی با ترکیب آراگونیتی و کلسیتی مناسب بوده است. در سازندهای دالان و کنگان، تخلخل‌های قالبی و در مقابل در سازند عرب، تخلخل‌های بین بلوری و بی ندانه‌ای نوع سیستم منفذی غالب هستند. ریزتخلخل‌ها که عموماً در رخساره‌های گل غالب فراوانی بالاتری نشان می‌دهند، در سازند‌های دالان کنگان در مقایسه با عرب توسعه بیشتری دارند. مطالعات دقیق دیاژنزی نشان داد توالی‌های مطالعه‌شده در معرض فرایندهای انحلال، سیمانی‌شدن، کانی‌زایی تبخیری، دولومیتی‌شدن، تراکم فیزیکی و شیمیایی و شکستگی بعد از نهشته‌شدن قرار گرفته‌اند. در میان این فرایندها به نظر می‌رسد انحلال، سیمانی‌شدن و کانی‌زایی تبخیری مهم‌ترین نقش را در ویژگی‌های منافذ داشته‌اند. در حالت کلی، سازند عرب با تخلخل غالب بین بلوری و بین‌دانه‌ای در مقایسه با سازند‌های دالان کنگان با تخلخل های عمدتاً قالبی کیفیت مخزنی بالاتری دارد.