نقش تغییرات سطح نسبی آب دریا در فرآیندهای دیاژنزی و الگوی انباشتگی رسوبات سازند کنگان در یکی از میادین خلیج فارس

سازند کنگان به سن تریاس زیرین تا میانی یکی از مهم‌ترین سنگ مخزن‌های گازی کربناته در ایران است. جهت شناخت ریز رخساره‌ها، تعیین محیط رسوبی، بررسی تاثیر فرآیندهای دیاژنزی و ارتباط آن‌ها با الگوی انباشتگی رخساره‌ها در چارچوب چینه‌نگاری سکانسی از داده‌های مقاطع نازک استفاده شده است. مطالعات پتروگرافی مقاطع نازک به شناسایی 8 ریزرخساره مربوط به 3 کمربند رخساره‌ای پهنه جزرومدی، لاگون و پشته‌های سدی در این مقاطع منجر شده است. با توجه به ریزرخساره‌های شناسایی شده، این توالی کربناته بر روی یک پلتفرم کربناته از نوع رمپ نهشته شده است. براساس مطالعات پتروگرافی فرآیندهای دیاژنزی غالب سازند کنگان شامل میکرایتی شدن، تشکیل سیمان‌های هم‌ضخامت و فیبری (دیاژنز اولیه دریایی)، انحلال و ایجاد تخلخل قالبی (دیاژنز جوی)، تراکم و استیلولیتی شدن (دیاژنز ثانویه) می‌باشد. دو سکانس رسوبی درجه 3 بر اساس تغییرات رخساره‌ای تشخیص داده شده است که هر سکانس قابل تقسیم به دو سیستم تراکت پیشرونده و تراز بالا می‌باشد و مرز بین سکانس‌ها با رخساره انیدریت،‌ به صورت لایه‌ای، توده‌ای و ندولار مشخص می‌شود. این رخساره در زیرمحیط سابخا نهشته شده و معرف حداکثر پایین افتادگی سطح آب دریا است. فرآیندهای دیاژنزی سازند کنگان ارتباط نزدیکی با تغییرات نسبی سطح آب دریا دارد به نحوی که تغییرات دیاژنزی موثر بر توالی رسوبی مورد مطالعه، تحت تاثیر الگوی انباشتگی رسوبات در زمان پیشروی و پسروی آب دریا است. فرآیندهای دیاژنزی غالب در رخساره های پشته سدی در زمان پیشروی و بالا بودن سطح آب دریا سیمان دریایی و در رخساره‌های لاگون و پهنه جزرومدی دولومیتی شدن می‌باشد. در حالی‌که این فرآیندها در طی پایین آمدن تدریجی سطح آب دریا در رخساره‌های پشته سدی انحلال و در رخساره‌های لاگون و پهنه جزرومدی دولومیتی شدن، ندول و سیمان انیدریتی هستند.

The Role of Relative Sea Level Changes in Diagenetic Processes and Stacking Pattern of Kangan Formation Sediments in one of the Persian Gulf Fields

The Lower to Middle Triassic aged Kangan Formation is one of the most significant carbonate gas reservoirs in Iranian territory. In this study, thin sections data were used to recognize microfacies, sedimentary environments and the interaction between diagenetic processes and facies stacking pattern in a sequence stratigraphic framework. Petrographic studies leaded to recognition of eight microfacies related to three facies belts including tidal flat, lagoon and shoal. Moreover, the observed microfacies patterns indicate a ramp carbonate platform as depositional environment for this carbonate succession. The main diagenetic processes of Kangan Formation include micritization, isopachous and fibrous cements (primary marine diagenesis), dissolution and moldic porosity (meteoric diagenesis), compaction and stylolitization (secondary diagenesis). Based on facies changes, two thirdorder sequences were specified, each of which could be divided into two systems tracts including transgressive systems tract (TST) and highstand systems tract (HST). In addition, sequence boundaries were identified with bedded, massive and nodular anhydrite. These facies, that are indicative of maximum sea level fall, were deposited in hypersaline lagoons. There is a close association between diagenetic processes and relative sea level changes of Kangan Formation, so that diagenetic processes of studied succession have been controlled by sediments stacking patterns during transgression and regression of sea level. During the transgression, the main diagenetic processes in shoal facies are marine cementation and dolomitization in lagoon and tidal flat facies. However, during the sea level fall, these processes include dissolution in shoal facies and dolomitization, anhydrite nodule formation and cementation in lagoon and tidal flat settings.