منشا ، هیدروژیوشیمی و نحوه تکامل شورابه در پلایای میقان اراک

پلایای میقان به فرم حوضه درون قاره‌ای بسته‌ای می‌باشد که در 15 کیلومتری شمال شرقی شهر اراک واقع شده‌است‌.‌ سطح آب پلایای این حوضه متاثر از حجم آب‌های زیر زمینی وارده به آن، بارندگی و تبخیر است. به‌منظور مطالعه شورابه‌‌ها و نحوه تکامل آن با حفر چاهک‌‌هایی در سه روند مشخص از مرکز پلایا به سمت حاشیه آن و به فواصل مشخص 2 کیلومتری، 19 نمونه شورابه از محدوده پلایا برداشته شد. با انجام آزمایشات شیمی بر روی شورابه‌‌ها و آنالیز xrd بر روی رسوبات‏، ترکیبات یونی شورابه‌ها و کانی‌های موجود در رسوبات مشخص گردید. کاتیون‌‌های موجود در شورابه به‌ترتیب فراوانی شامل: سدیم، منیزیم، کلسیم و پتاسیم و آنیون‌ها شامل: کلر، سولفات و بیکربنات بودند. کانی‌های تبخیری موجود در رسوبات را کلسیت، ژیپس، ‌‌هالیت، گلوبریت، تناردیت و میرابلیت تشکیل می‌دهند. بررسی تجزیه شیمیایی آبهای ورودی بیانگر این واقعیت است که این آب‌‌ها دارای نسبت مولی hco3 < < ca+mg بوده و در دیاگرام تکامل ژیوشیمیایی شورابه‌‌ها‏، از مسیر ژیوشیمیایی (ii) تبعیت ‌می‌کنند که مشابه با شورابه دریاچه‌‌های saline valley و dead valley است. آب‌‌های ورودی دارای تیپna-(ca)-(mg) so4-cl-(co3) ‌ می‌باشند که در طی تکامل ژیوشیمیایی و ته‌نشست کانی‌‌های تبخیری به شورابه‌‌های با تیپ na-cl-so4 تبدیل شده‌اند. برای بررسی منشا یون‌‌های موجود در شورابه‌‌های پلایا، آب‌‌های زیرزمینی موجود در اطراف کویر، که تنها آب‌‌های تامین کننده یون‌‌های مورد نظر در این منطقه هستند، مورد بررسی قرار گرفتند و رابطه آنها با شورابه منطقه بررسی گردید. بدین ترتیب که سازند‌‌های ناحیه شمال و شمال شرقی حوضه رسوبی میقان و رودخانه آشتیان مهم‌ترین عوامل تامین کننده یون‌‌های شورابه‌‌های کویر میقان شناخته شدند.