ارزیابی آلودگی و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی در رسوبات سطحی رودخانۀ کارون در محدودۀ شهر اهواز

هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی غلظت و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی در رسوبات رودخانۀ کارون در محدودۀ شهر اهواز است. به این منظور، 14نمونه از رسوبات سطحی (cm 50) جمع‌آوری و آماده‎‍سازی شد و غلظت کل عناصر اصلی و جزئی پس از هضم اسیدی قوی نمونه‎‍ها، با استفاده از دستگاه icpoes تعیین شد. برای بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی، از روش استخراج ترتیبی 5 مرحله‌ای استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد ph رسوبات در محدودۀ 7 تا 8.9، میزان مادۀ آلی در محدودۀ 0.4 تا 4.9درصد، مقدار کربنات در محدودۀ 22.5 تا 40درصد و ظرفیت تبادل کاتیونی نمونه‌ها در محدودۀ 5.4 تا 12.6میلی‌اکی‌والان بر 100گرم متغیر است. براساس مقادیر ضریب زمین‌انباشت، رسوبات رودخانۀ کارون ازنظر کیفیت زیست‎‍محیطی در ردۀ غیرآلوده تا کمی‌آلوده قرار دارد. براساس نتایج به‌دست‌آمده از روش استخراج ترتیبی، 78درصد مس، 77.6درصد سرب، 61.8درصد کادمیم، 73درصد روی، 65.8درصد نیکل، 85.8درصد آرسنیک و 60.9درصد کروم در فازهای غیرباقی‌مانده قرار دارند؛ بنابراین این عناصر منشا عمدتاً انسان‎‍زاد دارند. با توجه به درصد همراهی عناصر در فازهای تبادل‎‍پذیر و متصل به کربنات، در رسوبات رودخانۀ کارون کروم و مس کمترین زیست‎‍ دسترس‎‍پذیری و کادمیم بیشترین زیست ‎‍دسترس‎‍پذیری را دارد.