زیست‌چینه‌نگاری و زیست‌رخساره‌های کنودونتی نهشته‌های دونین پسین کربنیفر پیشین در برش چلچلی شمال غرب شاهرود (البرز شرقی)

برش چلچلی در حدود 70کیلومتری شمال غرب شاهرود در مسیر جاده شاهرود گرگان (توسکستان) و حدود 5کیلومتری شرق روستای چهارباغ برای بررسی گذر دونین کربنیفر و تغییرات فونای کنودونتی ارزیابی شد. ضخامت رخنمون بررسی‌شده، 397 متر و شامل 182 متر از بخش بالایی سازند خوش ییلاق و 215 متر از سازند مبارک است که درمجموع 11 واحد سنگی تفکیک و تعداد 40 نمونه به وزن حدود 4 5 کیلوگرم عمدتاً از واحدهای سنگ آهک برداشت شد. با آماده‌سازی و بررسی نمونه‌های مطالعه‌شده، 340 عنصر کنودونتی به دست آمد که به شناسایی 47 گونه و زیرگونه متعلق به 16 جنس و تفکیک 15 زیست‌زون کنودونتی از فامنین پیشین تا تورنزین پسین منجر شد. شناسایی گونه‌های کنودونتیalternognathus, bispathodus, branmehla, clydagnathus, gnathodus, icriodus, mehlina, palmatolepis, polygnathus, neoplygnathus, protognthodus, pseudopolygnathus, scaliognathus, doliognathus, siphonodella and scaphignathus که از گونه‌های جهان‌گستر و شاخص در مطالعه فامنین تورنزین هستند، به تعیین محدوده سنی 12 زیست‌زون از فامنین پیشین تا فامنین پسین (upper palmatolepis triangularis zone to bispathodus ultimus zone) برای بخش بالایی سازند خوش ییلاق و تعیین محدوده 3 زیست‌زون از تورنزین پیشین تا تورنزین پسین (?protognathodus kockeli zone to scaliognathus anchoralisdoliognathus latus zone ) برای بخش مطالعه‌شده از سازند مبارک انجامید. حضور افق‌های نازک شیل تیره در زیر گذر dc و همراهی آنها با کنودونت‌های دور از ساحل نظیر بیسپاتودیدها و پالماتولپیدها، حاکی از افزایش سطح آب به بالاترین تراز تا نزدیک به انتهای فامنین پسین است؛ در ادامه حضور 8 10 متر ماسه‌سنگ‌های کوارتز آرنایتی دارای چینه‌بندی متقاطع و فاقد فونای کنودونتی ناشی از پس‌روی سطح آب دریا و ورود مواد آواری به حوضه، شاهدی بر تغییرات زیستی و سنگی در حادثه هنگنبرگ در برش چلچلی است. در شروع تورنزین، افزایش تدریجی و دوباره پلی‌گناتیدها، پروتوگناتوئیدها و سایفونودلیدها نیز که در ادامه با گناتوئیدهای دور از ساحل جایگزین می‌شوند، حاکی از پیشروی دوباره سطح آب پس از حادثه هنگنبرگ است.