ارزیابی ژئوشیمیایی و گسترش رخساره‌های آلی سازند پابده در سواحل شمال‌غربی خلیج فارس و جنوب فروافتادگی دزفول با استفاده از تجزیه ‌و تحلیل راک-اول

ارزیابی ژئوشیمیایی سنگ منشا نخستین گام در بررسی سیستم‌های هیدروکربنی طی برنامه‌های اکتشافی است. سازند پابده با سن پالئوسن تا الیگوسن و سنگ‌شناسی مارن، آهک و شیل یکی از سازندهای محتمل برای زایش هیدروکربن در سواحل شمال‌غربی خلیج فارس و جنوب فروافتادگی دزفول است. در پژوهش حاضر، توان هیدروکربن‌زایی، کمیت و کیفیت سنگ منشا، نوع کروژن، بلوغ حرارتی و گسترش رخسارۀ آلی سازند پابده بررسی شدند؛ به ‌این منظور، تعداد 47 نمونه از میدان‌های واقع در نواحی موردمطالعه با دستگاه راک اول 6 تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان دادند کروژن‌ها از نوع ii، iii و مخلوطی از کروژن iii و ii هستند، ولی اکثراً نابالغند و در مرحلۀ دیاژنز قرار گرفته‌اند. پتانسیل هیدروکربن‌زایی 90 درصد نمونه‌ها در بخش متوسط تا عالی قرار دارد. رخساره‌های آلی این سازند در محدودۀ b، bc، c و cd قرار دارند. این تنوع رخساره‌های آلی از تغییرات جانبی رخساره‌ها و تغییرات نسبی سطح آب دریا طی زمان رسوب‌گذاری این سازند ناشی می‌شود. سازند پابده در منطقۀ مطالعه‌شده به سه زون ژئوشیمیایی تقسیم می‌شود: زون‌های بالایی و پایینی در زمان پسروی آب دریا با مقادیر toc و hi کم و کروژن نوع iii ته‌نشست یافته‌اند؛ درحالی‌که زون میانی در زمان پیشروی آب دریا با مقادیر toc و hi زیاد و کروژن نوع ii نهشته شده است. سازند پابده در منطقۀ مطالعه‌شده سنگ منشایی با پتانسیل هیدروکربن‌زایی خوب ولی نابالغ شناخته می‌شود و زون میانی این سازند منبع هیدروکربنی غیرمتعارف در نظر گرفته می‌شود.