ارزیابی نقشۀ حساسیت نسبت به فرسایش بر اساس روش تصمیم‌گیری درختی (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز سمنان)

امروزه، فرسایش خاک به یکی از بزرگ‌ترین معضل‌های کشور به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک از‌جمله سمنان تبدیل شده است. روش‌های مطالعه و ارزیابی متنوعی برای محاسبۀ فرسایش خاک و مقابله با آن وجود دارند و بکارگیری روشی سریع و مقرون‌به‌صرفه برای ارزیابی مناطق مستعد به فرسایش به‌منظور توصیف و پایش فرایند کنترل فرسایش ضروری و حیاتی است. در مطالعۀ حاضر، یکی از روش‌های سنجش از دور برای توصیف شیوۀ توزیع تعدادی از عوامل موثر در کنترل فرسایش در حوضۀ آبریز سمنان استفاده شده است. این حوضۀ آبریز در شمال دشت کویر و دامنه‌های جنوبی رشته‌کوههای البرز قرار دارد و به علت شرایط آب‌و‌هوایی، فرایند فرسایش جزو مسائل مهم محیط طبیعی آن است. توپوگرافی، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، ویژگی‌های خاک و داده‌های موثر آب‌و‌هوایی برای مشخص‌کردن حساسیت نسبت به فرسایش و تهیۀ نقشۀ پایۀ اقدام‌های حفاظت آب و خاک استفاده شدند. روش تصمیم‌گیری درختی برای جمع‌کردن و ترکیب وزن شاخص‌های کنترل فرسایش استفاده شد. وزن های اختصاص‌یافته به هر یک از واحدهای فضایی، میزان حساسیت به فرسایش را بیان می‌کند. سه نقشه از سه ترکیب متفاوت عوامل کنترلی فرسایش در منطقۀ مطالعه‌شده استخراج شدند و برای بهینه‌کردن ارزیابی کیفی حساسیت نسبت به، هر یک از ترکیبات ایجاد‌شده بسته به توزیع شاخص‌های دربرگیرندۀ فرایند فرسایشی بحث ‌و ‌ارزیابی شدند. در این منطقه، حساسیت نسبت به فرسایش خاک به‌طور عمده با پوشش گیاهی مرتبط است و پیش‌بینی می‌شود بخش‌هی جنوبی و جنوب‌شرقی منطقه به علت فقر پوشش گیاهی با افزایش میزان فرسایش همراه شوند. مساحت کلاس حساسیت زیاد فرسایش در هر سه نقشۀ الگوسازی‌شده بیش از 75 درصد و برای داده‌های مشاهده‌ای نیز این مساحت در هر سه نقشه بیش از 71 درصد است. نتایج ارزیابی نشان می‌دهند در هر سه نقشه، همبستگی بیش از 99 درصد بین داده‌های حاصل از الگوسازی و داده‌های آزمون وجود دارد.