بررسی رابطه مکانی توزیع پتاسیم خاک با صفات رشدی و عملکرد گندم دیم

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت کشت گندم در کشور و بالا بودن سطح کشت و میزان مصرف این محصول و همچنین زیاد بودن هزینه های کود‌دهی و اثرات مخربی که کود های مورد استفاده محیط به‌جا می‌گذارند؛ شناسایی و مطالعه نیاز گندم به کود های مورد‌نیاز در مراحل مختلف رشد ضروری به‌نظر می‌رسد. مصرف مقدار مناسب کود بر اساس نقاط gps (سیستم موقعیت یاب جهانی) و پیروی از روش کشاورزی دقیق موجب افزایش عملکرد در واحد سطح و کاهش مصرف کود و کاهش آلودگی های زیست‌محیطی ناشی از استفاده بیش از حد کود های شیمیایی خواهد شد. طبق تحقیقات گذشته در خاک های مختلف، گیاهان حساسیت متفاوتی را نسبت به کمبود پتاسیم نشان می‌دهند. بنابراین، می توان با شناخت دقیق و نقطه به نقطه مزرعه، شرایط مزرعه را بررسی و در جهت اصلاح و یکنواختی مزرعه گام برداشت. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی رابطه مکانی توزیع پتاسیم در خاک با صفات رشدی و عملکرد گندم در شرایط دیم می‌باشد.مواد و روش ها: برای اجرای این طرح قطعه زمینی به مساحت 922 مترمربع واقع در مزرعه شماره 1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در نظر گرفته شد. زمین مورد مطالعه به 40 کرت مساوی تقسیم و گندم دیم (لاین 17) در آن کشت گردید. طی دو مرحله، قبل از کشت و قبل از خوشه دهی، نمونه‌های خاک از هر کرت برداشت و جهت انجام بررسی های مربوطه به آزمایشگاه انتقال یافت. یافته ها: مشخص گردید که عملکرد و نیاز کودی در نقاط مختلف مزرعه مورد مطالعه یکسان نبوده و مستلزم اعمال کود به مقدار های متفاوت در هر قسمت از زمین می باشد. بر اساس نتایج بررسی ها، کمینه و بیشینه میزان عملکرد به‌دست آمده در نقاط مختلف زمین به‌ترتیب 2999 و 4585 کیلوگرم در هکتار بود. مقدار پتاسیم اندازه گیری شده طی دو مرحله مذکور، بیش‌ترین همبستگی را با نمونه-های خاک قبل از کشت داشته و مقدار کمینه و بیشینه پتاسیم اندازه‌گیری شده به‌ترتیب 25/180 و 93/483 میلی‌گرم بر کیلوگرم به‌دست آمد. با توجه به مقایسه نتایج به‌دست آمده، همبستگی مثبتی بین عملکرد گندم و مقدار غلظت های به‌دست آمده از اندازه گیری پتاسیم خاک وجود دارد. این رابطه در زمان قبل از کشت نسبت به زمان قبل از خوشه دهی مثبت بود. نتیجه گیری: بر ‌اساس نتایج تحقیق حاضر در منطقه مورد مطالعه، در کشت گندم شیوه مدیریتی با پیروی از روش کشاورزی دقیق برای تولید پایدار توصیه می گردد که با استفاده از آن می توان برآورد دقیق تر و مناسب تری از نیاز کودی گیاه داشت.