اثر تغییر اقلیم بر عملکرد سویا در منطقه گرگان

تغییر اقلیم باعث تغییراتی در الگوهای بارش و دما و مقدار آن‌ها می‌شود و این تغییرات می‌تواند عملکرد گیاهان را تحت‌تاثیر قرار دهد. در این پژوهش تاثیر تغییر اقلیم بر عملکرد سویا در گرگان با استفاده از مدل شبیه‌سازی رشد سویا (ssm) و براساس سناریوهایی مختلف تغییر اقلیم مورد بررسی قرار گرفت. از مدل lars-wg برای تولید داده‌های هواشناسی بارش و دما در دوره 30 سال آینده استفاده شد. سپس این داده‌ها و همچنین داده‌های دوره پایه مشاهداتی (91-1364) وارد مدل آب و هوا و محصول شدند. با تعریف 8 سناریوی مختلف تاریخ کاشت‌‌ با تاخیر‌های زمانی 10 روزه از اول خردادماه تا دهم مردادماه، طول دوره‌های مختلف فنولوژیکی، زیست‌توده و عملکرد دانه برای دو کشت آبی و دیم شبیه‌سازی شدند. آزمون مقایسه میانگین‌ها افزایش معنی‌داری را در بیش‌تر ماه‌های سال برای میانگین حداکثر و حداقل دماهای روزانه و در چند ماه سال برای میانگین بارش ماهانه تایید می‌کنند، نتایج شبیه‌سازی رشد و عملکرد سویا با مدل ssm نیز بیانگر آن است که در دوره 30 سال آینده طول دوره‌های اولیه فنولوژی سویا، تحت‌تاثیر سناریوهای اقلیمی انتشار اختلاف چندانی با دوره مشاهداتی ندارد ولی طول دوره تا رسیدگی فیزیولوژیک و رسیدگی برداشت در آینده تا حدود 5 روزی کوتاه‌تر می‌شود و برای گیاهانی که دیرتر کشت می‌شوند به بیش از 10 روز خواهد رسید. عملکرد زیست‌توده و عملکرد دانه نیز برای کشت آبی، اندکی کاهش ولی در کشت دیم در مزارعی که زودتر کشت می‌شوند، عملکرد افزایش می‌یابد. در مجموع با توجه به این‌که در عمل کشت دیم سویا در منطقه صورت نمی‌گیرد می‌توان بیان نمود که تغییر اقلیم در منطقه گرگان تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر رشد، نیاز آبی و عملکرد سویا نخواهد داشت.