بررسی وضعیت و میزان خودسازگاری در برخی از ژنوتیپ‌های انتخابی بادام

یکی از مشکلات تولید بادام، خودناسازگاری است که موجب کاهش شدید تشکیل میوه و در نهایت ایجاد مشکل در مدیریت باغ می‌گردد. بنابرین اصلاح بادام به‌منظور ایجاد ارقام خودسازگار اهمیت بالایی دارد. این پژوهش به‌منظور شناسایی ژنوتیپ‌های خودسازگار از بین 50 ژنوتیپ برگزیده از یک توده به‌دست آمده از تلاقی ارقام مختلف، از طریق بررسی میزان تشکیل میوه در باغ و روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی sfr و sff و پی بردن به وضعیت کمی و کیفی میوه آن‌ها انجام شد. نتایج به‌دست آمده از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز نشان داد که 31 ژنوتیپ، با تولید باندی به طول bp450 که نشان‌دهنده وجودآلل sf (خودسازگاری) است به‌عنوان ژنوتیپ‌های خودسازگار شناسایی شدند. نتایج به‌دست آمده از بررسی میزان تشکیل میوه به‌دست آمده از خودگرده افشانی در نتاج بررسی شده، نشان داد که 31 ژنوتیپ با تشکیل میوه بالای 5 درصد به‌عنوان ژنوتیپ خودسازگار تشخیص داده شدند. بیش‌ترین درصد تشکیل میوه به‌دست آمده از خودگرده‌افشانی در ژنوتیپ‌های 42، 45 و 24 به‌ترتیب به‌میزان 94/26، 1/25 و 25 درصد مشاهده شد. مقایسه درصد تشکیل میوه به‌دست آمده از خود‌گرده‌افشانی و گرده‌افشانی آزاد نشان داد که خودگرده‌افشانی باعث کاهش درصد تشکیل میوه در ژنوتیپ‌های خودسازگار می‌شود ولی میزان کاهش درصد تشکیل میوه در برخی از ژنوتیپ‌ها خیلی‌کم بود. نتایج به‌دست آمده از بررسی خصوصیات کمی و کیفی میوه نشان داد که در مجموع، ژنوتیپ خودسازگار 24 دارای وضعیت مطلوب‌تری از نظر وضعیت کمی و کیفی میوه بود. وزن میوه، هسته و مغز در این ژنوتیپ به‌ترتیب 80/10، 98/3 و 41/1 گرم بود. رنگ میوه، هسته و مغز این ژنوتیپ، روشن و پوست آن از نوع کاغذی بود و مغزهایی شیرین، یکنواخت و با کرک‌های کم داشت. همچنین این ژنوتیپ نسبت به سایر ژنوتیپ‌های بررسی شده در این پژوهش دارای تاریخ گلدهی دیرتری بود و از طرفی دوره رسیدن میوه آن کوتاه‌تر بود و نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها زودتر برداشت شد. در مجموع این ژنوتیپ به‌عنوان بهترین ژنوتیپ در این پژوهش معرفی گردید.