پهنه‌بندی زراعی- بوم‌شناختی استان زنجان جهت برآورد پتانسیل و خلا عملکرد نخود دیم

درک پتانسیل عملکرد و فاصله موجود بین عملکرد واقعی گیاهان زراعی با عملکرد قابل دست‏یابی برای تشخیص عوامل محدودکننده‏ عملکرد ضروری می‏باشد. آنالیز خلا عملکرد، برآورد استعداد یک منطقه برای تولید یک محصول خاص است که باعث جهت دادن به پژوهش‌ها شده و به برنامه‏ریزی و طراحی الگوهای کشت کمک شایانی می‏کند. همچنین دانستن استعداد یک منطقه برای تولید یک محصول خاص می‏تواند موجب سرمایه‏گذاری روی آن محصول در منطقه شود. بنابراین کمی‏سازی عملکرد پتانسیل در شرایط دیم، مقایسه عملکرد پتانسیل با عملکرد واقعی و تعیین خلا عملکرد در نواحی مختلف استان زنجان و تهیه نقشه‏های پهنه‏بندی زراعی- بوم‌شناختی تولید نخود در استان از طریق رهیافت سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) از جمله اهداف این پژوهش بودند. متوسط عملکرد پتانسیل در شرایط دیم استان با استفاده از یک مدل ساده شبیه‏سازی گیاه نخود برابر با (1075-559) 727 کیلوگرم بر هکتار برآورد شد. با توجه به این‌که میانگین عملکرد واقعی در استان 408 کیلوگرم در هکتار گزارش شده‏ است (میانگین 3 سال زراعی 88-1387 تا 90-1389)، خلا عملکرد استان به‏طور میانگین (59-24) 43 درصد تخمین زده شد. این میزان خلا عملکرد برابر (475-157) 320 کیلوگرم در هکتار است. مهم‌ترین نکته‏ای که از این پژوهش به‌دست آمد این بود که امکان افزایش تولید زیادی در استان نسبت به عملکردهای فعلی وجود دارد. نتایج آنالیز خلا عملکرد استان نشان داد که با پوشش 80 درصد عملکرد پتانسیل، امکان افزایش عملکرد از 95-5 درصد (48 درصد به‌صورت میانگین) نسبت به عملکردهای فعلی وجود دارد. بهبود مدیریت کاشت، داشت و برداشت نخود، اصلی‏ترین و کم‏هزینه‏ترین راه برای پر کردن خلا عملکرد در استان زنجان می‏باشد.