تاثیر تنش خشکی و اسید هیومیک بر عملکرد گل و غلظت عناصر‌غذایی پرمصرف در گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis L.)

به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی اسیدهیومیک بر عملکرد گل و غلظت عناصرغذایی پرمصرف در گیاه گاوزبان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک بار خرده شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. در این بررسی تیمار خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل: آبیاری پس از رسیدن رطوبت در عمق پانزده سانتی‌متر خاک به 90، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و محلول‌پاشی اسید‌هیومیک به‌عنوان عامل فرعی در چهار سطح صفر، 5/1، 3‌، 5/4 لیتر در هزار لیتر آب که در طی دو مرحله رشد رویشی و اوایل گلدهی بر روی گیاهان محلول‌پاشی شدند، در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر عملکرد گل، عملکرد زیست‌توده، تعداد شاخه‌های جانبی و عملکرد سرشاخه داشت. اعمال تنش خشکی تا سطح 70 درصد ظرفیت زراعی مزرعه سبب افزایش عملکرد گل تولیدی، عملکرد زیست‌توده، تعداد شاخه‌های جانبی و عملکرد سرشاخه شد، با بالا رفتن شدت تنش و رسیدن رطوبت خاک به 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه، مقادیر این صفات کاهش یافتند. تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر غلظت عناصر کلسیم، پتاسیم و فسفر در اندام‌های برگ و گل گاوزبان داشت و تا سطح 70 درصد ظرفیت زراعی مزرعه منجر‌به افزایش آن‌ها شد. اثر محلول‌پاشی اسید‌هیومیک بر عملکرد گل، عملکرد زیست‌توده، ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های جانبی و عملکرد سرشاخه‌ها و نیز غلظت عناصر فسفر، پتاسیم و کلسیم در دو اندام گل و برگ معنی‌دار بود و سبب افزایش آن‌ها تنها تا سطح 5/1 لیتر در هزار لیتر آب شد. براساس نتایج این آزمایش اعمال تنش خشکی تا سطح 70 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و یا کاهش 30 درصد رطوبت خاک منجر‌ به کاهش در عملکرد کمی و غلظت عناصر معدنی در دو بخش برگ و گل‌های گیاه گاوزبان نشد، بیشترین کارایی اسید‌هیومیک در تمامی سطوح خشکی نیز از مصرف 5/1 لیتر در هزار لیتر آب حاصل می‌شود. واژه‌های کلیدی: اسید‌هیومیک، تنش خشکی، عملکرد گل، عناصر معدنی، گل گاوزبان