تعیین ساختار ژنتیکی صفات زراعی برنج با استفاده از روشهای کلاسیک و مولکولی

به منظور بررسی کنترل ژنتیکی صفات زراعی جمعیت برنج ایرانی با استفاده از روش تجزیهمیانگین ها، والدین، نسل اول، دوم و سوم، تلاقیهای برگشتی با والد اول و دوم تلاقی طارمخزر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش × محلیعالی گنبد در سال زراعی 1378 کشت گردیدند و از لحاظ صفات وزن دانه در بوته، زیست توده،طول خوشه، ارتفاع بوته، طول و عرض برگ پرچم و تعداد خوشچه ارزیابی شدند. پارامتر ژنتیکیbc1 bc2 ) f منفی برای صفات تعداد دانه، تعداد خوشه، خروج خوشه و عرض برگ پرچم (v ?vبیانگر 1 غالب بودن ژن های کنترل کننده تعداد دانه، تعداد خوشه و عرض برگ پرچم در والد طارممحلی و غالب بودن ژن های کنترل کننده خروج خوشه و عرض برگ پرچم در والد خزر بود. عمل ژنبرای صفات وزن دانه، روز تا گل دهی، عرض برگ پرچم، تعداد خوشچه و زیست توده به صورتفوق غالبیت بود. ازآن جا اثرات افزایشی برای صفات زیست توده، روز تا گل دهی، ارتفاع بوته، طولخروج خوشه از غلاف و عرض برگ پرچم در سطح یک درصد معنی دار بود به منظور مکانیابینقشه پیوستگی با استفاده از 74 نشانگر ریزماهواره ،f ژن های کنترل کننده صفات زراعی در جمعیت 2:4،qpl-3 ،qpl-1b ،qhd-10 ،qhe-8 ،qgy- تهیه شد. مکانهای ژنی 8 f و 192 فرد از جمعیت ،21/97 ،25/73 ،15/29 ،26/25 ،22/ به ترتیب با تعیین 17 fl- و 8 qbr-8b ،qbr-1b ،qpl-422 درصد از تنوع فنوتیپی بزرگ اثر بودند. در فاصله دو نشانگر / 20/56 و 14 ،21/93 ،22/23یک مکان ژنی کمی برای صفت تعداد روز تا گلدهی و یک مکان ژنی کمی ،rm1553-rm7424برای صفت طول خروج خوشه از غلاف مکانیابی شد. نتایج دو روش نشان داد که اثر افزایشی نقشمهمی را در کنترل صفات تعداد روز تا گلدهی و تعداد خوشچه دارد به نحوی که می توان با انتخابمکانهای ژنی مرتبط با آنها در برنامههای انتخاب به کمک نشانگر می توان به لاین های پرمحصول وزودرس دست یافت.واژه های کلید : ی تجزیه میانگینها، اثر افزایشی، مکانیابی صفات کمی، انتخاب به کمک نشانگر، برنج