مطالعه بیان موضعی ژن گلوتاتیون پراکسیداز و برخی صفات وابسته در واکنش به تنش خشکی در گیاه کلزا

بهمنظور اندازهگیری بیان موضعی ژن گلوتاتیون پراکسیداز، میزان پروتیین، کلروفیل و سطح اکسیداسیونسلولی در گیاه کلزا (واریته فالکون) در واکنش به تیمارهای مختلف تنش خشکی، آزمایشی در شرایطگلخانه با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار تنظیم و اجرا گردید. تیمارهای آزمایش4- و 8- بار که با محاسبه مقدار آب معادل در هر واحد آزمایشی ، -2 ، -1 ، -0/ شامل شاهد و تیمار های 5اعمال گردید. آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی نیز بهعنوان شاهد انجام شد. دوره آبیاری پس از استقرارکامل گیاهان در مرحله چهار برگی بهصورت هفتگی صورت پذیرفت. نمونه برداری تصادفی از برگ برایاندازهگیری تمامی صفات در مراحل نمو شامل ساقه دهی، گلدهی، گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیکانجام شد. نمونه برداری ریشه در کلیه مراحل نمو تنها برای بررسی تغییرات بیان ژن انجام شد. در مورد دانهدر مرحله رسیدگی، میزان روغن، پروتیین و بیان ژن اندازهگیری شد. نتایج نشان داد درصد پروتیین برگ باافزایش سن گیاه و با افزایش شدت تنش خشکی کاهش قابل توجهی نشان داد، در عین حال میزان تغییراتدرصد پروتیین دانه تحت تاثیر تیمارهای تنش خشکی ثبات بیشتری را نسبت به میزان آن در برگ داشت.درصد روغن دانه در مقایسه با پروتیین دانه حساسیت بیشتری را به میزان تنش خشکی نشان داد. این0- و 1- بار در مقایسه با شاهد بهطور چشمگیری کمتر از سایر تیمارهای / حساسیت در مورد تیمارهای 5تنش نسبت به شاهد بود. میزان کلروفیل برگ نیز با افزایش شدت تنش کاهش یافت. شیب این کاهش تا مرز تیمار 1- بار پایین و پس از آن به مراتب تشدید گردید. در مقابل شاخص اکسیداسیون سلولی باافزایش تنش خشکی روند افزایشی نشان داد. این مسیله بیانگر افزایش رادیکالهای اکسیژن تحت تنشخشکی بود. میزان فعالیت ژن گلوتاتیون پراکسیداز در تمامی اندامهای مورد مطالعه (برگ، ریشه، غلاف ودانه) تحت تاثیر تیمارهای خشکی عموماً یک روند سهمی شکل نشان داد. بر اساس نتایج بهدست آمده،فعالیت این ژن در اندامهای مزبور بیانگر میزان گستردگی عمل و اهمیت آن در گیاه کلزا بود.واژههای کلید : ی گلوتاتیون پراکسیداز، پروتیین، تنش خشکی، کلزا، بیان موضعی ژن