تاثیر محلول‌ پاشی ساکارز و گلوتامین بر عملکرد و ارزش غذایی دانه در سه لاین باقلا

سابقه و هدف: گیاه باقلا (vicia faba l.) متعلق به تیره fabaceae از جنس vicia، گیاهی روز‌بلند، یک‌ساله، علفی و ایستاده، با رشد نامحدود و دامنه سازگاری وسیع است، که با داشتن بیشترین مقدار پروتئین ذخیره‌ای، به‌عنوان یک منبع پروتئین ارزان قیمت محسوب می‌گردد. باقلا به سبب میزان زیاد تثبیت زیستی نیتروژن و شکستن چرخه بیماری‌های غلات، بهترین گزینه برای تناوب با غلات و دانه‌های روغنی محسوب می‌گردد. در این پژوهش اثر تغذیه برگی ساکارز و آمینواسید گلوتامین بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام دارای تانن (برکت و شادان) و با تانن کم (مهتا) باقلا مورد سنجش قرارگرفت. مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و به‌صورت کشت مزرعه‌ای در شهرستان بهشهر انجام شد. فاکتور اول سه رقم باقلا شامل ارقام دارای تانن برکت و شادان و رقم کم تانن مهتا بود و فاکتور دوم چهار سطح تغذیه‌ای شامل محلول‌پاشی با آب‌مقطر (شاهد)، اسید‌آمینه گلوتامین (200 میلی‌گرم)، ساکارز (5000 میلی‌گرم) و اسیدآمینه + ساکارز در نظر گرفته شد. محلول‌پاشی ترکیبات، در سه نوبت به فاصله 15 روز یکبار از ابتدای شروع گلدهی صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده نشان داد که تغذیه با گلوتامین اثر معنی‌داری بر عملکرد غلاف تر در ارقام باقلا داشت، اما تیمار ساکارز اثر معنی‌داری روی هیچ‌یک از صفات عملکردی نداشت. رقم برکت با متوسط 26043 کیلوگرم غلاف تر در هکتار، به‌طور معنی‌داری از دو رقم دیگر برتر بود. همچنین رقم برکت بالاترین عملکرد دانه تر و عملکرد دانه خشک را نشان داد. در بخش ارزش غذایی، بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدان در تیمار مهتا+گلوتامین دیده شد، که به‌طور معنی‌داری نسبت به رقم مهتا+شاهد برتر بود، ولی با تیمار مهتا+تغذیه توام اختلاف معنی‌داری نداشت. در دو رقم برکت و شادان، تیمارهای بکار‌رفته نتوانستند افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی را نسبت به شاهد این ارقام ایجاد کنند. بیشترین مقدار نشاسته در رقم برکت+ساکارز دیده شد، که اختلاف معنی‌داری با رقم شادان-+گلوتامین نداشت. از نظر میزان پروتئین محلول، رقم شادان +تغذیه توام بیشترین مقدار را نشان داد، که به‌طور معنی‌داری از تمامی تیمارهای دیگر برتر بود.نتیجه‌گیری: از میان صفات مختلف مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد، تنها عملکرد غلاف تر تحت‌تاثیر تیمار گلوتامین قرار گرفت و سایر تیمارهای تغذیه‌ای نتوانستند تاثیر مثبتی بر عملکرد و اجزای عملکرد باقلا داشته باشند. مقایسه بین سه رقم مورد آزمایش نیز نشان داد که رقم برکت از نظر شاخص‌های عملکردی نسبت به دو رقم دیگر دارای برتری معنی‌داری بود. در مجموع، در صورتی‌که هدف تولید دانه باقلا با نشاسته و پروتئین بالا باشد، میتوان به‌ترتیب رقم برکت با تیمار ساکارز و رقم شادان با تیمار توام (ساکارز+گلوتامین) را پیشنهاد نمود.

effect of sucrose and glutamine foliar spray on seed yield and nutritional value in three broad bean cultivars

background and purpose: broad bean (vicia faba l.) which belongs to the fabaceae family, is an herbaceous plant, with indetermined growth, wide range of adaptation and the highest amount of storage protein. broad bean is considered as a cheap protein source for human and a good option in rotation with cereals and oilseeds due to the high level of nitrogen bio fixation and breaking the cycle of diseases. in this research, the effect of foliar feeding of sucrose and amino acid glutamine on the yield and yield components of tannin-containing (barket and shadan) and low amount of tannin (mehta) varieties of broad bean was evaluated.materials and methods: the experiment was conducted as a factorial with two factors based on randomized complete block design in three replications and as a field experiment in behshahr city. the first factor was broad bean cultivars (barkat, shadan, and mehta) and the second factor was four nutritional levels including control (spraying with distilled water), glutamine amino acid (200 mg), sucrose (5000 mg/l) and amino acid + sucrose. all of the nutritional treatments were sprayed three times with an interval of 15 days from the beginning of flowering.results: the results showed that feeding with glutamine had a significant effect on pod yield, but sucrose treatment did not have any significant effect on the yield characteristics. the pod yield of barkat cultivar was significantly higher than the other two cultivars with an average of 26,043 kg of pods per hectare. also, the barkat cultivar showed the highest fresh and dry seed yield. in the nutritional value, the highest amount of antioxidant activity was seen in the mehta+glutamine treatment, which was significantly superior to the mehta+control, but there was no significant difference with the mehta+combined nutrition treatment. in two cultivars barkat and shadan, the applied treatments could not increase the antioxidant activity compared to the control of these cultivars. the highest amount of starch was seen in barkat+sucrose cultivar, which was not significantly different from shadan-+glutamine cultivar. in terms of the amount of soluble protein, shadan+combined nutrition showed the highest amount, which was significantly superior to all other treatments.conclusion: among the various traits related to yield and yield components, only pod yield was affected by glutamine treatment and other nutritional treatments have no significant effect on yield and yield components. the comparison among the three studied cultivars also showed that barkat cultivar had superior values in terms of traits related to yield as compared with other two cultivars. in general, if the goal is to produce broad beans with high starch and protein, we can recommend the barkat variety with sucrose treatment and the shadan variety with combined treatment (sucrose+glutamine), respectively.