بررسی کاربرد نانوکود آهن و روی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه بالنگو (lallemantia royleana benth)

سابقه و هدف: یکی از نیازهای مهم در برنامه‌ریزی زراعی به منظور دستیابی به عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به‌ویژه در مورد گیاهان دارویی، ارزیابی روش‌های مختلف تغذیه گیاه است. همچنین استفاده از نانوکودها در کشاورزی یکی از سودمندترین روش‌های تغذیه گیاهان می‌باشد. استفاده از نانوکودها منجر به افزایش کارایی مصرف عناصر غذایی، کاهش سمیت خاک، به حداقل رسیدن اثرات منفی ناشی از مصرف بیش از حد کود و کاهش تعداد دفعات کاربرد کود می‌شود. بنابراین با توجه به اهمیت دارویی گیاه بالنگو، پژوهشی به منظور بررسی تاثیر نانوکود آهن و نانوکود روی بر برخی خصوصیات این گیاه دارویی صورت پذیرفت.مواد و روش‌ها: آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد تهران اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل نانوکود آهن در چهار سطح (صفر، 1.5، 3 و 4.5 گرم در لیتر) و نانوکود روی در چهار سطح (صفر، 1.5، 3 و 4.5 گرم در لیتر) بود. منبع کود آهن مورد استفاده، نانوکود کلات آهن نُه درصد و منبع کود روی مورد استفاده، نانوکود کلات روی 12 درصد بود که به‌صورت محلول‌پاشی در غلظت‌های فوق مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد فندقه در بوته، وزن خشک برگ، میزان کلروفیل a، b و کاروتنوئید، میزان فنل کل، فلاوئید کل و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (41.3 سانتی‌متر) در اثر کاربرد 4.5 گرم در لیتر نانو کود آهن به‌دست آمد. استفاده از تیمار 1.5 گرم در لیتر نانوکود آهن به همراه سه گرم در لیتر نانوکود روی، سبب افزایش تعداد فندقه در بوته (593.3) و غلظت کاروتنوئید در گیاه بالنگو شد. بالاترین میزان وزن خشک برگ (3.6 گرم در بوته) و غلظت کلروفیل b (3.7 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) نیز در اثر مصرف 4.5 گرم در لیتر نانوکود آهن به همراه 4.5 گرم در لیتر نانوکود روی به‌دست آمد. غلظت کلروفیل a نیز در اثر کاربرد سه گرم در لیتر نانوکود آهن به همراه 1.5 گرم در لیتر نانوکود روی افزایش یافت. همچنین استفاده از نانوکود آهن به میزان 4.5 گرم در لیتر سبب بهبود تولید فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه بالنگو شد؛ در حالی‌که کمترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی (94.47 درصد) در تیمار شاهد مشاهده شد. در نهایت استفاده از 4.5 گرم در لیتر نانوکود آهن به‌اضافه سه گرم در لیتر نانوکود روی نیز سبب افزایش میزان فلاونوئید کل (81.6 میلی‌گرم بر گرم) در این گیاه شد.نتیجه‌گیری: به‌طورکلی استفاده از سطوح بالاتر آهن (4.5 گرم در لیتر) و روی (3 و 4.5 گرم در لیتر) سبب حصول بهترین نتیجه در صفات رشدی و فیتوشیمیایی بالنگو در مقایسه با عدم مصرف این کودها گردید. بنابراین با استفاده از مقادیر مناسب نانو کودهای آهن و روی علاوه بر کاهش مصرف کود و کاهش آلودگی محیط زیست، می‌توان سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی بالنگو شد.

investigation of nano-iron and nano-zinc application on some qualitative and quantitative traits of lallemantia royleana benth

background and objectives: one of the important needs in agricultural planning in order to achieve high yield and optimal quality, especially in the case of medicinal plants, is the evaluation of different methods of plant nutrition. also, the use of nanofertilizers in agriculture is one of the most beneficial methods of feeding plants. the use of nanofertilizers leads to increasing the efficiency of nutrient consumption, reducing soil toxicity, minimizing the negative effects of excessive fertilizer consumption, and reducing the frequency of fertilizer application. therefore, considering the medicinal importance of lallemantia, a research was conducted to investigate the effect of iron nano-fertilizer and zinc nano-fertilizer on some traits of this medicinal plant.materials and methods: factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications at shahid university of tehran. the treatments consisted of nano-iron at four levels (0, 1.5, 3 and 4.5 g.l-1) and nano-zinc at four levels (0, 1.5, 3 and 4.5 g.l-1). the source of iron fertilizer used was 9% iron chelate nanofertilizer and the source of zinc fertilizer used was 12% zinc nanofertilizer, which was used as foliar spraying in the above concentrations. in this study, traits such as plant height, number of nuts per plant, leaf dry weight, chlorophyll a, b and carotenoid, total phenol, total flavonoid and antioxidant activity were evaluated.results: the results showed that the highest plant height (41.3 cm) was obtained using 4.5 g.l-1 of nano-iron fertilizer. application of 1.5 g.l-1 nano-iron and 3 g.l-1 nano-zinc increased the number of nuts in plant (593.3) and carotenoids in this plant. the highest leaf dry weight (3.6 g per plant) and chlorophyll b (3.7 mg.g-1 fresh weight) concentration were obtained by using 4.5 g.l-1 nano-iron and 4.5 g.l-1 nano-zinc. the concentration of chlorophyll a was also increased by application of 3 g.l-1 nano-iron and 1.5 g.l-1 nano-zinc. the use of nano-iron improved total phenol production and the antioxidant activity. while the lowest amount of antioxidant activity (94.47%) was observed in the control treatment. finally, the use of 4.5 g.l-1 nano-iron and 3 g.l-1 nano-zinc increased total flavonoid (81.6 mg.g-1) in this plant. conclusion: in general, the use of higher levels of iron (4.5 g.l-1) and zinc (3 g.l-1 and 4.5 g.l-1) resulted in the best results in the growth and phytochemical characteristics of lallemantia compared to not using these fertilizers. therefore, by using appropriate amounts of iron and zinc nano-fertilizers, in addition to reducing fertilizer consumption and reducing environmental pollution, it is possible to improve the quantitative and qualitative characteristics of lallemantia medicinal plant.