ارزیابی اثر تاریخ نشاکاری بر رشد و عملکرد برخی ارقام کلم بروکلی به ‌عنوان کشت دوم پس از برداشت برنج تحت شرایط اقلیمی گیلان

سابقه و هدف: بروکلی (brassica oleracea l.) یک گیاه زراعی سبزی زمستانه است که در بسیاری از کشورها کشت می‌شود. بروکلی حاوی تمامی ویتامین‌های ضروری، عنصر غذایی معدنی، آمینواسیدها و دارای آنتی‌اکسیدان و خواص ضد سرطانی می‌باشد. سبزیجات نقش اساسی در رژیم غذایی انسان بازی می‌کنند و برای حفظ بهداشت مناسب ضروری هستند. بروکلی یکی از سبزیجات برجسته در جهان است. انتخاب ارقام و تاریخ کاشت مناسب برای زراعت موفقت‌آمیز در طول فصل بارانی بسیار دشوار است. به همین دلیل، این آزمایش، به‌منظور ارزیابی اثرات تاریخ نشاکاری و ارقام بروکلی بر رشد و عملکرد آن‌ها اجرا شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش در طی سال‌های زراعی 1398-1397 و 1399-1398 به‌صورت کرت‌های خردشده براساس بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط اقلیمی رشت (استان گیلان) اجرا شد. تیمارها شامل تاریخ نشاکاری در سه سطح 7 شهریور، 15 مهر و 24 آبان ماه و چهار رقم کلم بروکلی شامل آگاسی، هراکلیون، آکوئیلس و رومانسکو به‌ترتیب، به‌عنوان کرت اصلی و فرعی بودند. یافته‌ها: در این آزمایش، اثر رقم، تاریخ شاکاری و اثر متقابل تاریخ نشاکاری × رقم بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده شامل وزن کورد، عملکرد کورد، قطر کورد، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، طول و عرض برگ و قطر ساقه معنی‌دار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که بیش‌ترین وزن کورد (800.82 گرم)، عملکرد کورد (33.36 تن در هکتار)، قطر کورد (31.42 سانتی‌متر)، طول برگ کلم (57.06 سانتیمتر)، عرض برگ کلم (26.69 سانتی‌متر) و قطر ساقه کلم (6.30 سانتی‌متر) در رقم هراکلیون در واکنش به تاریخ نشاکاری 7 شهریور به دست آمد. ولی، بیش‌ترین ارتفاع بوته کلم (47.70 سانتی‌متر) و تعداد برگ در بوته (27.41 عدد) در رقم آکوئیلیس و تاریخ نشاکاری 7 شهریور مشاهده گردید. به‌علاوه، رقم رومانسکو بعد از هراکلیون از نظر تمامی صفات زراعی مورد مطالعه بر دیگر ارقام کلم برتری نشان داد. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد کورد و تمام صفات اندازه گیری شده نظیر وزن کورد، عملکرد کورد، قطر کورد، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، طول و عرض برگ و قطر ساقه وجود داشت. نتیجه‌گیری: در این آزمایش، تاخیر در تاریخ نشاکاری بسته به رقم کلم، سبب کاهش شدید در عملکرد کورد گردید. به‌نظر می‌رسد که تاخیر در تاریخ نشاکاری می‌تواند به‌دلیل افت ظرفیت فتوسنتزی، عملکرد کورد بوته‌های بروکلی را کاهش می‌دهد. بدین ترتیب، براساس نتایج این آزمایش، نشاکاری زودهنگام (7 شهریور) بلافاصله پس از برداشت محصول برنج و آماده سازی زمین زراعی (کشت دوم) و رقم هراکلیون به‌منظور افزایش عملکرد کورد بروکلی در واحد سطح، تحت شرایط اقلیمی منطقه می‌تواند قابل توصیه باشد.

Evaluation of transplanting effect on growth and yieldin some broccoli cultivars as second crop after ricehavesting under Guilan climatic condition

Background and objectives:Broccoli (Brassica Oleracea L.) is a winter season vegetable crop grown in many countries. Broccoli contains all the essential vitamins, mineral nutrients, amino acids and it has antioxidant and anticancer activity. Vegetables play a major role in daily human diet and they are required for maintaining of good health. Broccoli is one of the leading vegetables in the world. The selection of suitable planting dates and varieties is crucial for successful cultivation during rainy season. Fore this reasone, this experiment was performed to evaluate the effects of transplanting dates and broccoli varieties on their growth and yield.Materials and methods:This experiment carried out in 2017 2019 cropping seasons as split plot based on randomized complete block design with three replications in Rasht (Guilan province) climatic condition, Iran. Three transplanting dates (August 29, October 7 and November 15), four broccoli cultivars (Agassi RZ, Heraklion, Aquiles and Romanesco) comprised experimental treatments, as main and sub plot, respectively.Results:In this experiment, the effect of variety, transplanting date and the interaction effect between transplanting dates and variety was significant for all measured characteristics such as cordon weight, cordon yield, cordon diameter, plant height, leaf number per plant, leaf length and diameter and stem diameter. Results of this study showed that the highest cordon weight (800.82 g), cordon yield (33.36 t/ha), cordon diameter (31.42 cm), leaf length (57.06 cm) and diameter (26/69 cm) and stem diameter (6.30 cm) were obtained in Heraklion cultivar in response to August 29 transplanting date. But, greatest plant height (47.70 cm) and leaf number per plant (27.41) were observed in Aquiles cultivar and August 29 transplanting date. In addition, Romanesco broccoli after Heraklion cultivar showed superiority to other cultivars for all studied agronomic traits. There were positive and significant correlation between cordon yield and all measured characteristics including cordon weight, cordon yield, cordon diameter, plant height, leaf number per plant, leaf length and diameter and stem diameter.Conclusion:In this experiment, delayed transplanting date, related to broccoli variety caused to a sever decrease in cordon yield. It seems that, delayed transplanting date could reduce cordon yield due to the decrease of plant photosynthesis capacity in broccoli plants. Hence, based on results of this experiment, early transplanting (August 29) after harvesting of rice crop and land preparation (second cropping) and Heraklion broccoli cultivar could be recommendable in order to enhance cordon yield per unit area under Guilan climatic condition.