بررسی صفات زیست شیمیایی و عملکرد مرزه (satureja hortensis l.) و شنبلیله (trigonella foenum - greacum l.) در شرایط کشت مخلوط و در رقابت همزمان با علف‌های هرز

سابقه و هدف: کشت مخلوط با استفاده از عوامل زمان و مکان علاوه بر بهبود روش های تولید از جنبه زیست محیطی و سلامت ،انسان توان افزایش تولید محصولات کشاورزی را نیز دارا می باشد. با توجه به مطالب ذکر شده و همچنین مدیریت علف هرز در بوم نظام های کشاورزی که یکی از بزرگترین مشکلاتی است که کشاورزان با آن مواجه هستند، این آزمایش با صفات زیست شیمیایی و عملکرد مرزه (.satureja hortensis l) و شنبلیله (.trigonella foenum- greacum l) در شرایط کشت مخلوط و رقابت و عدم رقابت با علف های هرز اجرا شد. مواد و روش ها: این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1395 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل وجین و عدم وجین علف های هرز به عنوان عامل اصلی و هم چنین کشت خالص مرزه، کشت خالص شنبلیله، نسبت های 25:75، 50:50 و 75:25 درصد (مرزه :شنبلیله) به عنوان عامل فرعی .بودند علف های هرز غالب شناسایی شده در مزرعه شامل گاوپنبه abutilon theophrasti medic دم روباهی setaria glanca)، خربزه وحشی (cucumis melo nar agrestis و مرغ (cynodon dactylon) بودند. صفات مورد ارزیابی در این پژوهش شامل وزن تر و خشک برگ مرزه و شنبلیله وزن تر و خشک ساقه مرزه و شنبلیله، وزن تر و خشک کل مرزه و شنبلیله رنگدانه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b ، کلروفیل کل) فنل کل، فلاونوئید کل درصد فعالیت آنتی اکسیدانی آنها و زیست توده علف هرز می باشد. یافته ها اثر ساده تیمارهای آزمایش بر رنگدانه های فتوسنتزی مرزه و شنبلیله معنی دار بوده است. محتوای فنل کل، فلاونوئید و درصد فعالیت آنتی اکسیدانی در هر دو گیاه مرزه و شنبلیله در نسبت کشت مخلوط 50 درصد مرزه 50 درصد شنبلیله و در زمان آلودگی علف های هرز بالاترین میزان بود و تحت شرایط آلودگی علف هرز افزایش معنی داری را نسبت به تیمارهای عاری از علف هرز نشان داد بیشترین میزان وزن تر کل مرزه و شنبلیله (به ترتیب ١٥٨٦/٦٧ و 1813/33 گرم در متر مربع) و وزن خشک کل مرزه و شنبلیله (به ترتیب ٨٤٢/٣٣ و ٦٤٩/٢٠ گرم در مترمربع) در تیمار کشت خالص در شرایط کنترل علف های هرز مشاهده گردید. نتایج حاصل از به بررسی داده ها نشان داد که در هر سه مرحله نمونه برداری بیشترین و کمترین زیست توده علف های هرز به ترتیب مربوط به الگوی کشت خالص مرزه و نسبت 75:25 درصد مرزه شنبلیله بود که مرحله دوم نمونه برداری بیشترین میزان وزن خشک علف های هرز را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان داد که کشت مخلوط مرزه و شنبلیله می تواند با بهبود استفاده از منابع موجب ثبات در تولید و بهبود صفات زیست شیمیایی .گردد علاوه بر آن کاهش وزن خشک علف های هرز موجب کاهش خسارت علف های هرز و همین طور کاهش مصرف علف کش می گردد در نتیجه می تواند در جهت تولید پایدار گیاهان دارویی به طور قابل ملاحظه ای موثر باشد.

Investigation biochemical characteristics and yield of savory (Satureja hortensis L.) and fenugreek (Trigonella foenum - greacum L.) in intercropping conditions with simultainous weed competition

Background and objectives: Medicinal plants play an important role in human health in the world. Many people in different countries of the world tend to use these drugs. Therefore, improve quality of natural medicinal plants is an absolute necessity. Intercropping using time and space, in addition of improving plant production methods in terms of environmental and human health, can increase agricultural production, also. Considering the mentioned issues and the management of weeds in agricultural landscapes, which is one of the biggest problems faced by farmers, this experiment was aim of investigation biochemical characteristics and yield of savory (Satureja hortensis L.) and fenugreek (Trigonella foenum greacum L.) in intercropping with weeds competition and non competition conditions. Materials and method: This experiment was carried out as a split plot in randomized complete block design with three replications in Research Farm of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University in 2016. The treatments of this experiment consisted weeding and noweeding as the main factor and also, monoculture of savory, monoculture of fenugreek, ratio of 75:25, 50:50 and 25:75% (savory and fenugreek) as sub plots. Dominant weeds were identified as velvetleaf (Abutilon theophrassti Medic.), giant foxtail (Setaria glauca L.), wild melon (Cucumis melo var. agrestis), and bermuda grass (Cynodon dactylon). The studied traits included: shoot fresh and dry weight of savory and fenugreek, photosynthetic pigments (chlorophyll a, b and total chlorophyll), total phenol, total flavonoids, antioxidant activity of them and weeds biomass.Results: The simple effect of experimental treatments was significant on photosynthetic pigments savory and fenugreek. Phenolic and flavonoid content of leaf and antioxidant capacity for both plants were maximum in 50% savory: 50% fenugreek ratio in weed infestation and showed significant increament in weed infestation compare to weed free. Monoculture of savory showed maximum fresh (1586.67 and 1813.33 g m2, respectively) and dry (842.33 and 649.20 g m2, respectively) weight of shoot in weed controlled conditions. The results of the data analysis showed that in all of the three sampling, the highest and lowest biomass of weed species was related to the pure stand of savory and the ratio of 25:75% of savory: fenugreek, and the highest weed biomass was observed in the second stage of sampling.Conclusion: Overall, the results showed that the intercropping of savory and fenugreek could stabilize the production and betterment biochemical characteristics by improving the use of resources. In addition by decreasing weeds dry weight reduces weed damage and as well as reducing herbicide use, consequently, it is effective for the sustainable production of medicinal plants.