بررسی اثر سطوح مختلف تیمار‌های جیبرلین، سرمادهی و پرایمینگ بر جوانه‌زنی بذر طبقات سنی مختلف گونه kochia prostrate( l) schrad در تاریخ‌های مختلف برداشت بذر

سابقه و هدف : جوانه‌زنی بذر و استقرار نهال‌های گونه kochia prostrata در عرصه مراتع با مشکل روبروست. از اینرو جمعیت گونه مذکور رو به کاهش است. در این تحقیق تاریخ برداشت بذر، سن پایه‌های مادری و روش‌های مختلف پرایمینگ بعنوان عوامل احتمالی موثر بر صفات جوانه‌زنی بذر این گونه مورد مطالعه قرار گرفته است.مواد و روش‌ها : بوته‌های این گونه گیاهی در جمعیت مورد مطالعه تعیین سن گردیدند. بدین ترتیب بوته‌ها به سه طبقه سنی جوان (34 ساله‌ها) ، بالغ (56 ساله‌ها) و مسن ( 7 ساله‌ها به بالا) تقسیم شدند. بذرهای سه طبقه سنی مذکور در دو تاریخ مختلف (اواخر آبان و اواخر آذر) جمع‌آوری گردید. پنج تیمار پرایمینگ با آب 4 ساعته، هالوپرایمینگ نیترات پتاسیم 5/7 میلی‌مولار بر لیتر، اسید جیبرلیک 750 میلی‌گرم بر لیتر و سرمادهی مرطوب 5 + درجه سانتی‌گراد و سرمادهی خشک 2 – درجه سانتی‌گراد بر روی بذرها اعمال گردید. یافته‌ها : نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی، درصد گیاهچه‌های نرمال، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، طول نهال، وزن نهال، بنیه بذر و وزن هزار دانه بذرها، بین طبقات سنی مختلف بوته‌ها در سطح 1 درصد با یکدیگر اختلاف معنی‏دار دارند. همچنین اثر زمان برداشت بذر بر روی کلیه صفات جوانه‌زنی به استثنای سرعت جوانه‌زنی و بنیه بذر در سطح 1 درصد معنی‌دار است. تیمار اسید جیبرلیک 750 میلی‌گرم بر لیتر و تیمار سرمادهی خشک 2 درجه سانتی‌گراد بیشترین تاثیر را بر درصد جوانه‌زنی، وزن نهال و بنیه بذرهای طبقات سنی بالغ (56 ساله‌ها) و مسن (7 ساله‌ها به بالا) و زمان برداشت اول (اواخر آبان) داشتند. بیشترین سرعت جوانه‌زنی مربوط به تیمار هالوپرایمینگ نیترات پتاسیم 5/7 میلی‌مولار در لیتر بود.. بیشترین طول ساقه‌چه و طول نهال مربوط به تیمار سرمادهی 5+ درجه سانتی‌گراد بذور طبقه سنی جوان (34 ساله‌ها) و زمان برداشت اول بود. بیشترین طول ریشه‌چه مربوط به تیمار پرایمینگ با آب 4 ساعته بر روی بذرهای طبقه سنی بالغ و زمان برداشت اول بود. با توجه به نتایج بدست آمده، بذرهای طبقه سنی بالغ با داشتن وزن هزار دانه بیشتر ( حدود 2 برابر) و تولید بذر در بوته بالاتر (حدود 3 برابر)، نسبت به سایر طبقات سنی از کیفیت بذر بهتری برخوردار هستند. ازاینرو جمع‌آوری بذر این طبقه سنی در اواخر آبان ماه که هنوز بذرها پراکنده نگردیده‌اند و بهبود صفات جوانه زنی بذرها و شکست خواب بذر با استفاده از تیمار سرمادهی خشک 2 درجه سانتی‌گراد و پرایمینگ با آب 4 ساعته، می‌تواند بذرها را جهت استفاده در برنامه‌های اصلاح مراتع و تولید نهال آماده نماید.

Effects of different levels of treatments GA3,, Prechlling and Priming on seed germination of Kochia prostrata [L.] schrad in relation to seed harvest date and shrubs’ age.

Literature review and purposes: Seed germination and establishment of Kochia prostrata L. as an important plant of rangelands in iran has become problematic and the population of this species is declining in their habitats. In this research, seed harvest date, maternal age of shrubs and different priming techniques as factors affecting germination traits of K.prostrata were studied. Methods: Shrubs devided to three different age classes and their seeds of K. prostrata shrubs were collected separately at two different dates (late November and late December). Five priming treatments consist of Hydropriming 4 hours, Halopriming with potassium nitrate 7.5 mM/L, Gibberellic Acid 750 ppm, wet chilling +5°C and dry chilling 2°C were treatments that were applied on seeds.Results: results showed all seed traits were significantly different among different age classes at 1% significant level. Also, the effect of seed harvest date on all seed traits except seed germination rate and seed vigor was significant at 1% significant level. Normal seedlings are different between the seeds of different shrubs. It believed that seed dormancy is related to normal seedlings in K.prostrata. Gibberellic Acid of 750 ppm and dry chilling treatments of 2°C had the highest effect on germination, normal seedlings, seedling weight and vigor of seeds of 56 year olds and 7 years old class ages and harvest date in late November. The highest rate of germination was in potassium nitrate of 7.5 mM/L. The maximum root length was 4hour hydropriming treatment on seeds of 56 year old class and harvest date in late November.Discussion: According to the results, seeds of 56 year old shrubs have higher seed quality than other two age classes due to having more 1000 seed weight (more than two times) and higher average seed yield (more than 3 times). It seems that seeds of the mature and old shrubs have dormancy more than the seeds of young shrubs. Collection of seeds of the mature class is recommended for the production of seedlings or for use in rangeland improvement and rehabilitation programs. Due to the variability of the maturity time of seeds, it is recommended that the immature seeds are collected in late November to early December before being dispersed. Seed dormancy (immature embryo) is then removed with dry chilling (2°C) or Gibberellic Acid (750 ppm) treatments. The 4hour Hydropriming can be used in order to increase the root length and seedlings length, and potassium nitrate of 7.5 mM / L for improving the germination rate.