بررسی پایداری عملکرد و سایر صفات مهم ارقام گل داوودی (chrysanthemum morifolium ramat.) با استفاده از روش گرافیکی gge biplot

سابقه و هدف: گل داوودی(chrysanthemum morifolium ramat.) به‌عنوان پادشاه گل‌ها، یکی از مهم‌ترین گیاهان شاخه بریدنی، گلدانی و دارویی در جهان است. منابع ژنتیکی گیاهی، علاوه بر زیربنایی برای توسعه کشاورزی، به‌عنوان منبعی از سازگاری ژنتیکی و هم‌چون سپری در برابر تغییرات محیطی عمل می‌کنند. بنابراین بررسی تنوع ژنتیکی و سازگاری ارقام موجود در ایران با شرایط کم‌آبی (تنش متوسط و شدید) برای شناسایی بیشتر ژرم‌پلاسم و موفقیت برنامه‌های به‌نژادی این گیاه ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی سازگاری 30 رقم گل داوودی با مطالعه صفات مورفولوژی گل و برگ و عملکرد گل در دو منطقه (بیرانشهر و خرم‌آباد) استان لرستان انجام شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌عنوان اولین مطالعه، به‌منظور بررسی پایداری عملکرد و سایر صفات مهم گل و بوته 30 رقم گل داوودی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو مکان استان لرستان (خرم‌آباد و بیرانشهر) انجام شد. با توجه به یکنواختی اشتباهات آزمایشی، تجزیه واریانس مرکب در دو منطقه انجام شد. برای ارزیابی ارقام پایدار، از روش غیرپارامتری رتبهبندی (rank)، ammi و از روش چند متغییره gge بای پلات برای انتخاب برترین ارقام در دو منطقه استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب، نشان‌دهنده اثر معنی‌دار ارقام بود که بیانگر وجود اختلاف ژنتیکی در بین ارقام مورد بررسی می‌باشد. برای اکثر صفات مهم ریخت‏شناسی، اثر متقابل رقم × مکان از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. با توجه به اینکه اثرات متقابل رقم × مکان ارقام معنی‌دار است بنابراین می‌توان به تجزیه پایداری ارقام اقدام نمود. بر طبق نتایج عملکرد گل در بوته ارقام المیرا2 و شکرناز به‌ترتیب با 918 و 828 گرم در هر بوته و از نظر زود گلدهی و ارتفاع بوته برتر از سایر ارقام بودند. از نظر این روش، ارقام طناز، آندیا، فریبرز، دریا 2 و فرحناز با اختصاص بالاترین میانگین رتبه و انحراف معیار آن، پایداری ضعیف‌تری داشتند. نتایج حاصل از gge biplot نشان داد که ارقام المیرا2، مانی 2، پریدخت، فرحناز، گلنار، تابان3، اوران و فریبا در منطقه بیرانشهر و ارقام المیرا2، طناز، فرحناز، نادیا2، گل‌گیس، اوران، تابان 3، نسترن و کیمیا3 در منطقه خرم‌آباد به‌عنوان ارقام برتر از نظر صفات مهم زینتی شناخته شدند. تجزیه خوشه‌ای ارقام در فاصله اقلیدسی 17/71، به سه گروه اصلی تقسیم‌بندی شدند.نتیجه‌گیری: در مجموع و بر اساس نتایج پایداری عملکرد گل در بوته و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر پایه روش‌های غیر پارامتری، روش shmmو ammi ارقام المیرا2 و شکرناز، جز ارقام پایدار در دو منطقه تشخیص داده شدند. نتایج gge biplot نشان داد که ارقام المیرا2، اوران، تابان3 و فرحناز برترین ژنوتیپ‌ها در دو منطقه بودند. شناخت ماهیت اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به به‌نژادگران کمک می‌کند تا بتوانند ارقام را با دقت بیشتری ارزیابی نموده و ارقام برتر از نظر پایداری، عملکرد گل و صفات مهم ریخت‌شناسی در اجرای برنامه‌های اصلاحی را انتخاب کنند.

Stability of yield and other important traits of Chrysanthemum (Chrysanthemum morifolium Ramat) Cultivars using graphical GGE biplot method

Background and Objectives: Chrysanthemum (Chrysanthemum morifolium Ramat.) as the king of flowers is one of the most important cut flowers, pot and medicinal plants in the world. Plant genetic resources, in addition to the infrastructure for agricultural development, it serves as a source of genetic adaptation and as a protection against environmental changes. Therefore, evaluation of genetic diversity and adaptation of cultivars in Iran with water deficit conditions (moderate and severe stress) is necessary for further identification of germplasm and success of breeding programs of this plant. This research was carried out to investigate the compatibility of 30 cultivars of Chrysanthemum, by studying the morphology of flower and leaves and flower yield in two regions (Khorramabad and BeiranShahr) of Lorestan province.Material and Methods: This experiment as the first study, was conducted to investigate the compatibility and stability flower yield and other important traits flowers and shrubs of 30 cultivars of Chrysanthemum in a randomized complete block design with three replications in (Khorramabad and BeiranShahr) of Lorestan province. Experimental errors were homogeneous in two locations, therefore; composite variance analysis was performed in two regions. To determine sustainable cultivars also nonparametric ranking method, AMMI and and GGE biplot multivariate methods were used to evaluate stable cultivars to select the best cultivars in two regions.Results: The results of composite variance analysis showed significant effect of cultivars that indicating the genetic difference among the cultivars under study. For most important morphological traits, cultivar × location interaction effects were statistically significant at 1% level. Considering that the interaction effects of cultivar × location on flower yield were significant, so the stability of the cultivars could be analyzed. According to the results, Flower yield per plant Elmira2 and Shekarnaz cultivars with 918 and 828 gr per plant, respectively, and in terms of early flowering and plant height, they were superior to other cultivars. According to this method, Tanaaz, Andia, Fariborz, Darya 2 and Farahnaz cultivars with higher average yield rating and standard deviation, they had lower stability. GGE biplot results showed that cultivars Elmira2, Mani 2, Paridokht, Farahnaz, Golnar, Taban3, Oran and Fariba in BeiranShahr and Elmira2, Tanaz, Farahnaz, Nadia2, Golgis, Oran, Taban3, Nastaran and Kimia 3 cultivars in Khorramabad region, they were recognized as superior cultivars for important ornamental traits. Cluster analysis of cultivars at Euclidean distance of 17.71, were categorized into three main groups.Conclusion: Finally, based on results of stability of flower yield in plant and interaction of genotype in environment based on nonparametric AMMI and SHMM methods, Elmira2 and Shekarnaz cultivars, were identified as stable cultivars in two regions. GGE biplot results showed that cultivars Elmira 2, Oran, Taban 3 and Farahnaz were the best cultivars in the two regions. Understanding the nature of genotype × environment interaction effects will help breeders to evaluate the cultivars more accurately and select superior cultivars in terms of stability, flower yield and important morphological traits in breeding programs.