بررسی تاثیر غلظت‌های کاهش یافته گلایفوسیت و سولفوسولفورون بر کنترل گل‌جالیز مصری (phelipanche aegyptiaca pers.) در خیار (cucumis sativus l.)

سابقه و هدف: گل‌جالیز گیاهی فاقد کلروفیل و انگل مطلق ریشه گیاهان دولپه‌ای است که دامنه پراکندگی آن بیشتر در نواحی گرم و خشک و همچنین نواحی معتدل و نیمه خشک کشورهای مدیترانه‌ای، اروپای شرقی و جنوبی و خاورمیانه از جمله ایران آلودگی ایجاد می‌کند. علف‌های هرز انگلی به ویژه گل‌جالیز به دلیل کاهش عملکرد و افزایش هزینه در تولید خیار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف از انجام این مطالعه کنترل شیمیایی گل جالیز با علف‌کش‌های گلایفوسیت و سولفوسولفورون و تعیین میزان مناسب و تعداد دفعات کاربرد بوده. بر همین اساس آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان اجرا شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش در بهار و تابستان (25 اردیبهشت تا پایان شهریور) سال 1397 به صورت گلدانی در فضای آزاد مزرعه، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با چهار تکرار که هر تکرار شامل 25 تیمار علف‌کشی به شرح زیر بود: تیمار 1) شاهد آلوده به گل‌جالیز و بدون اعمال علف‌کش، تیمارهای 2 تا 5) علف‌کش گلایفوسیت (sl 36%) 20، 40، 60 و 80 گرم ماده موثره در هکتار یک‌بار کاربرد، تیمارهای 6 تا 9) علف‌کش سولفوسولفورون (wg 75%) 25، 50، 75 و 100 گرم ماده موثره در هکتار یک‌بار کاربرد، تیمارهای 10 و 11) علف‌کش گلایفوسیت 20 و 40 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد، تیمارهای 12 و 13) علف‌کش سولفوسولفورون 25 و50 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد، تیمارهای 14 تا 16) علف‌کش گلایفوسیت 20، 40 و 60 گرم ماده موثره در هکتار سه‌بار کاربرد، تیمارهای 17 تا 19) علف‌کش سولفوسولفورون 25، 50 و 75 گرم ماده موثره در هکتار سه‌بار کاربرد، تیمارهای ترکیبی20 تا 22) علف‌کش‌های سولفوسولفورون 25 + گلایفوسیت 20 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد، گلایفوسیت 40 + سولفوسولفورون 50 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد و سولفوسولفورون 50 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار دوبار کاربرد و تیمارهای ترکیبی 23 تا 25) علف‌کش‌های گلایفوسیت 20 + سولفوسولفورون 25 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار سه‌بار کاربرد، سولفوسولفورون 25 + گلایفوسیت 40 + سولفوسولفورون 50 گرم ماده موثره در هکتار سه‌بار کاربرد و گلایفوسیت 40 + سولفوسولفورون 50 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار سه‌بار کاربرد. اولین مرحله اعمال تیمارها 15 روز بعد از سبز شدن بذرهای خیار بود و فاصله بین دو تکرار سمپاشی 14 روز بود. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که خیار به علف‌کش سولفوسولفورون حساسیت بیشتری داشته است. کاربرد سولفوسولفورون 75 گرم ماده موثره در هکتار یک‌بار سمپاشی، سولفوسولفورون 25، 50 و 75 گرم ماده موثره در هکتار سه‌بار سمپاشی ، سولفوسولفورون 50 + گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار دوبار سمپاشی، وتیمارهای ترکیبی سه‌بار سمپاشی در تمام صفات مورد اندازه‌گیری در میزبان و گل‌جالیز نسبت به تیمار شاهد در سطح یک درصد معنی‌دار بوده با وجود کنترل گل‌جالیز گیاه‌سوزی زیادی بر روی گیاه میزبان بر جای گذاشتند و به همین دلیل استفاده از آنها توصیه نمی‌شود. به دلیل حساس بودن خیار و اثر سمیت کمتر تیمارهای گلایفوسیت 20 گرم ماده موثره در هکتار یک‌ و سه‌بار کاربرد و گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار یک‌بار کاربرد به ترتیب با 247، 215 و 151 درصد افزایش نسبت به تیمار شاهد عملکرد بهتری از خود نشان دادند و علاوه بر کنترل گل‌جالیز، گیاه‌سوزی کمتری هم بر روی گیاه میزبان مشاهده شد.نتیجه‌گیری: بطورکل بهترین نتایج با در نظر گرفتن کنترل گل‌جالیز مصری و عدم خسارت به گیاه میزبان، کاربرد مقادیر گلایفوسیت 20 گرم ماده موثره در هکتار یک‌ و سه‌بار کاربرد و گلایفوسیت 40 گرم ماده موثره در هکتار یک‌بار کاربرد به دست آمد.

Investigation the Effect of Reduced Doses of Glyphosate and Sulfosulfuron on Broomrape (Phelipanche aegyptiaca Pers.) Control in Cucumber (Cucumis sativus L.)

Background and objectives: Broomrape has no chlorophyll and is absolute parasites for dicotyledonous plants that Its more scattered range in warm and dry and semiarid areas in temperate and Mediterranean countries, eastern Europe and south America and the middle east, including Iran. parasitic weed especially broomrape due to reduced yields and increased production costs in cucumbers has special importance. The aim of this study was to determine the susceptibility of cucumber to glyphosate and sulfosulfuron herbicides and determining the appropriate rate and frequency of application. So, an experiment was performed in research field of university of Kurdistan.Materials and methods: The experiment in the spring and summer (25 May to the end of September) was carried to potted method the field in the free space in 2018 in a randomized complete block design with four replications in each iteration consists of 25 herbicide treatments, as follows: treatment 1) controls were infected with broomrape and without of application herbicide, treatments 25) glyphosate herbicide (SL36%) 20, 40, 60 and 80 g.ai/ha one time application, treatments 69) sulfosulfuron herbicide (WG 75%) 25, 50, 75 and 100 g.ai/ha one time application, treatments 10 and 11) glyphosate herbicide 20 and 40 g.ai/ha twice application, treatments 12 and 13) sulfosulfuron herbicide 25 and 50 g.ai/ha twice application, treatments 1416) glyphosate herbicide 20, 40 and 60 g.ai/ha three times applications, treatments 1719) sulfosulfuron herbicide 25, 50 and 75 g.ai/ha three times applications, combined treatments 2022) herbicides sulfosulfuron 25 + glyphosate 20 g.ai/ha twice application, glyphosate 40 + sulfosulfuron 50 g.ai/ha twice application and sulfosulfuron 50 + glyphosate 40 g.ai/ha twice application, combined treatments 2325) herbicides glyphosate 20 + sulfosulfuron 25 + glyphosate 40 g.ai/ha three times applications, sulfosulfuron 25 + glyphosate 40 + sulfosulfuron 50 g.ai/ha three times applications and glyphosate 40 + sulfosulfuron 50 + glyphosate 40 g.ai/ha three times applications. The first stage of application of the treatments was 15 days after emergence of cucumber seeds and the interval between two replications was 14 days.Results: The results of this study showed that cucumbers were more susceptible to sulfosulfuron herbicide. Application of sulfosulfuron 75 g.ai/ha with onetime application, sulfosulfuron 25, 50 and 75 g.ai/ha with three times application, sulfosulfuron 50 + glyphosate 40 g.ai/ha with twice application, and combined treatments were used three times in all studied traits in host and broomrape compared to control at 1% level. However, control broomrape effect phytotoxicity on plant host and therefore their application was not recommended. due to the sensitivity of cucumber and the lower toxicity effect, glyphosate treatments of 20 one time application and three times application (g.ai/ha) and glyphosate 40 one time application (g.ai/ha) respectively with 247%, 215% and 151% increase compared to control treatment and in addition to control of broomrape, less Phytotoxicity was observed on the host plant.Conclusion: The best results considering both broomrape (P. aegyptiaca) control and selectivity in cucumber was obtained by one times application and three times application at 20 (g.ai/ha) and one times application at 40 (g.ai/ha) of glyphosate.