تاثیر طیف‌های نور و تنظیم کننده‌ رشد تیدیازورون بر رویان‌زایی و سیستم فتوسنتزی ارکیده فالانوپسیس

سابقه و هدف: : به دلیل تخصصی بودن روش کشت فالانوپسیس (phalaenopsis amabilis) از انواع ارکیده های مناطق گرمسیری است که در سالیان اخیر به عنوان گیاه گلدانی و گل شاخه بریده در بازار ایران بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به دلیل تخصصی بودن روش کشت و عدم تولید نشاء این گیاه در داخل کشور، پرورش دهندگان داخلی مجبور به واردات گیاهچه های فالانوپسیس از کشورهای دیگر هستند. با وجود مشکلات فراوان از قبیل تلفات حمل و نقل، قرنطینه سخت گیرانه و زمان بر، قیمت و هزینه های تمام شده بالا در تولید، واردات این نشاها همواره روند افزایشی داشته است. معرفی ارقام جدید با کیفیت بالا، زیبایی و جذابیت برای تامین نیاز بازار جهانی، منجر به تقویت و تشدید این وابستگی دائمی شده است. پیدا کردن راهی برای تکثیر ارقام این گیاه اولین گام برای از بین بردن این وابستگی است. بنابراین هدف از این تحقیق ارزیابی اثرات طیف نور، تنظیم کننده های رشد گیاهی و اثر زخم زنی برای یافتن شرایط مناسب به منظور انگیزش جنین زایی بدنی و تولید انبوه کلون این گیاه بود. مواد و روش ها: برای انجام پژوهش پس از کشت بذر از پروتوکورم های 3 ماهه درون شیشه ای به عنوان ریز نمونه استفاده شد که به دو شکل برش زده و بدون برش روی محیط کشت 1/2 ms با غلظت های صفر و 3 میلی گرم در لیتر تیدیازورن کشت شدند و طی چهار ماه تحت تاثیر 6 نوع طیف نوری با استفاده از لامپ های ال ای دی شامل طیف های نوری آبی، قرمز، سفید، سبز، آبی قرمز، قرمز قرمز دور و همچنین تاریکی قرار گرفتند. واکشت ریز نمونه ها هر بیست روز یک بار تکرار شد. دوبار تصویر برداری فلورسنس (ابتدا دو ماه پس از القاء تیمار و سپس در پایان تیمارهای رویان زایی) برای ارزیابی حداکثر کارآیی فتوسیستم دو (qymax) انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که طیف های مختلف نوری و تنظیم کننده رشد می توانند روی القاء و تشکیل رویان های بدنی بسیار موثر باشند، اما زخم زنی بر رویان زایی اثر نداشته است. پروتوکورم های بدون برش در تیمار دارای غلظت 3 میلی گرم در لیتر تیدیازورن و طیف نوری قرمز قرمز دور بدون اختلاف معنی داری با طیف قرمز بالاترین درصد رویان زایی بدنی مستقیم (100%) را داشتند. کمترین میزان رویان زایی به ترتیب در طیف های آبی، تاریکی و آبی قرمز مشاهده شد. بالاترین میزان qymax در تصویربرداری اول در تیمار نور آبی و بالاترین میزان qymax در تصویربرداری دوم در تیمار نوری سفید و سبز مشاهده گردید.نتیجه گیری: در مجموع استفاده از طیف نوری قرمز قرمز دور در کنار استفاده از تنظیم کننده رشد گیاهی تیدیازورن برای القاء موفقیت آمیز رویان بدنی در این نوع ارکیده توصیه می شود. بر اساس اندازه گیری فلورسنس کلروفیل جنین های بدنی می توان گفت پس از القاء رویان، استفاده از نور آبی و در ادامه نور سفید یا سبز می تواند برای رسیدن به حداکثر کارایی سیستم فتوسنتزی مورد استفاده قرار گیرد.

The effect of light spectrum and thidiazuron plant regulator on embryogenesis and photosyntesis system of phalaenopsis orchid

Background: Phalaenopsis (Phalaenopsis amabilis) is a kind of tropical orchids that in recent years has been very popular as a pot and cut flower plants in the Iranian market. Due to Specific methods of cultivating and inability of plantlet producing in our country, growers have to import Phalaenopsis seedlings from other countries. Despite many problems such as transport losses, hard quarantine, high prices and production costs, import of plantlets have always been increasing. Introducing of new cultivars with high quality, beauty and attractiveness to satisfy world markets, had led to strengthen and intensify of this permanently dependence. Finding a way to reproduce the cultivars of this plant is the first step to get rid of this dependency. therefore, goal of this research was assessment of the effects of light spectra, plant growth regulators and wounding effect to find suitable conditions for inducing somatic embryogenesis and mass clone production of this plant.Materials and Methods: To conducted this research, after seed culture, 3monthold in vitro protocorms were used as explant which cultured in cutted and intact form on a 1/2 MS medium containing 0 and 3 mg g1 TDZ concentrations and were exposed to six Lighting treatments include (Blue, Red, White, Green, BlueRed, Red+ Farred that supply of LED lamps) and Dark condition too, for 4 mounth. subculture were repeated every 3 weeks. Twice imaging of fluorescence has done to evaluation of the maximum efficiency of photosynthetic II (QYmax). Results: The results showed that different light spectra and plant growth regulator affected the inducing and formation of embryos but wounding had no effect on embryo induction. Intact protocorms had The highest percentage of direct embryogenesis (100%) in treatment with 3 mg L1 TDZ and Red+ Farred spectrum without significantly difference compared to red spectrum. The lowest rate of embryogenesis was observed in Blue spectrum, Dark condition and BlueRed spectra, respectively. In the first imaging the highest QYmax level was observed in blue light treatment and in the second imaging, the highest QYmax was observed in white and green light treatments. Conclusion: use of the redred optical spectrum with plant growth regulator (TDZ) is generally recommended for the successful induction of embryogenesis in this kind of orchid. According to the fluorescence measurement of chlorophyll in somatic embryos, blue spectrum for embryo inducing and then white or green spectrum for embryo development can be used to achieve the maximum efficiency of the photosynthetic system.