بررسی تاثیر گوگرد و سیلیسیوم بر برخی ویژگی‌های ریخت شناسی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی سیر توده مازند

سابقه و هدف: سیر یکی از گیاهان دارویی مطلوبی است که از هزاران سال پیش مورد استفاده قرار می‌گرفت. این گیاه علاوه بر وجود اسانس و مواد موثره ارزشمند، دارای عناصری مانند گوگرد و سیلیسیوم می‌باشد. این عناصر علاوه بر ایجاد خواص دارویی مطلوب، سبب مقاومت گیاه در برابر تنش‌های زیستی و غیرزیستی می‌گردند. بنابراین استفاده از این عناصر می‌تواند اثرات مفیدی در عملکرد و خواص دارویی این گیاه داشته باشد. در پژوهش حاضر، اثر گوگرد و سیلیسیوم بر عملکرد، اجزای عملکرد، پارامترهای فتوسنتزی، عناصر غذایی و برخی از پارامترهای فیتوشیمایی گیاه سیر مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور گوگرد (در سه سطح صفر (s0)، 15 (s15) و 30 (s30) لیتر در هکتار) و سیلیسیوم (در سه سطح صفر (si0)، 2 (si2)و 4 (si4) لیتر در هکتار) با سه تکرار اجرا شد. تیمارها به صورت کودآبیاری و در سه نوبت به فاصله هر هفت روز اعمال گردید. در انتهای آزمایش، صفاتی از قبیل عملکرد، وزن تک سیر، وزن سیرچه، طول و عرض سیر و سیرچه، تعداد سیرچه، پارامترهای فتوسنتزی (شامل درصد رطوبت نسبی برگ، سرعت تعرق، هدایت روزنه‌ای، رسانایی روزنه نسبت به بخار آب، نرخ جذب دی‌اکسیدکربن، تابش فعال فتوسنتزی بالای برگ، تابش فعال فتوسنتزی پایین برگ و تابش فعال فتوسنتزی محیط) اندازه‌گیری شد. همچنین خصوصیات فیتوشیمیایی (شامل میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنل کل، فلاونوئید کل و اسید کافئیک) مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار sas و مقایسه میانگین‌ها از طریق آزمون چند دامنه دانکن در سطح احتمال یک و پنج درصد انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که استفاده از تیمارهای کودی (گوگرد و سیلیسیوم) نسبت به شاهد (عدم مصرف کود) در همه صفات مورد بررسی، افزایش داشت. در بررسی شاخص‌های مربوط به عملکرد و اجزای عملکرد، کاربرد تیمار s15si0 دارای برتری می‌باشد و یا تفاوت معنی‌داری را با تیمارهایی که از غلظت بالاتر گوگرد و سیلیسیوم برخوردار بودند، نشان نداد. بالاترین میزان تابش فعال فتوسنتزی پایین برگ، تابش فعال فتوسنتزی محیط و تابش فعال فتوسنتزی بالای برگ در تیمار s15si4 به‌دست آمد. نرخ جذب دی‌اکسید کربن در تیمار s15si0 دارای بیشترین مقدار بود که با تیمار s30si2 از نظر آماری در یک سطح قرار داشت. بالاترین میزان سرعت تعرق با کاربرد تیمار s30si2 حاصل شد. همچنین استفاده از تیمار s30si4 سبب افزایش میزان رسانایی نسبت به بخار آب و نیز رطوبت نسبی گیاه گردید. در مورد عناصر غذایی نیز می‌توان بیان کرد که بالاترین میزان نیتروژن از تیمار s30si2، بیشترین میزان فسفر، پتاسیم و کلسیم با کاربرد تیمار s0si4 و بیشترین تجمع گوگرد و سیلیسیوم در گیاه با استفاده از تیمار s0si2 به‌دست آمد. همچنین کاربرد تیمار s15si4 سبب تولید بیشترین مقدار منیزیم گردید که با تیمارهای s0si4، s15si0 و s30si2 در یک سطح آماری قرار داشت. بالاترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی مربوط به تیمار s15si2 بود. همچنین بیشترین میزان فنل کل نیز در اثر کاربرد تیمار s0si2 به‌دست آمد. حداکثر فلاونوئید کل نیز در تیمار s30si2 مشاهده شد. بالاترین مقدار اسید کافئیک در تیمار s0si0، s15si0 و s30si0 به ترتیب با عدد 20.9 ، 20.2 و 20.2 میلیگرم در کیلوگرم وزن خشک بدست آمد که اختلاف معنی‌داری با تیمار s0si4 و s30si2 نداشت. نتیجه‌گیری: برای تولید بیشترین میزان ماده خشک و نیز تولید بالاترین کیفیت گیاه سیر از نظر مقدار ماده موثره در صنایع داروسازی، استفاده از عناصری نظیر گوگرد و سیلیسیوم می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد، به‌طوری‌که عدم مصرف این عناصر سبب کاهش خصوصیات کمی و کیفی این گیاه خواهد شد.

Investigating the effect of sulphur and silicon on some morphological and phytochemical properties of garlic

Abstract Background and objectives: Garlic is one of the excellent medicinal plants, used thousands of years ago. In addition to essential oils and valuable secondary metabolites, this plant contains elements such as sulphur and silicon. These elements, in addition to creating favorable drug properties, cause the plant to resist biological and nonbiological stresses. Therefore, the use of these elements can have beneficial effects on the yield and medicinal properties of this plant. In the present study, the effect of sulphur and silicon on yield, yield components, photosynthetic parameters, nutritional elements and some phytochemical parameters of garlic plant were investigated. Materials and methods: This experiment was conducted as factorial based on randomized complete block design with two factors of sulphur (at three levels of zero (S0), 15 (S15) and 30 (S30) liters per hectare) and silicon (at three levels of zero (Si0), 2 (Si2) and 4 (Si4) liters per hectare) with three replications. The treatments were applied as fertigation with intervals of 7day, three times. At the end of experiment, traits such as yield, single garlic bulb weight, clove weight, length and width of bulb and clove, number of cloves, photosynthetic parameters (includes percentage of leaf relative humidity, transpiration velocity, stomatal conductance, stomatal conductance versus water vapor, carbon dioxide uptake ratio, photosynthetic active radiation of below and above the leaf, and photosynthetic active radiation of the environment) were recorded. Also, phytochemical properties (including antioxidant activity, total phenol, total flavonoid and caffeic acid) were evaluated. Data analysis was performed using SAS software and mean comparisons were done through Duncan’s multiple range test at 1 and 5 percent probability level. Results: The results showed that the use of fertilizer treatments (sulphur and silicon) in comparison to control (nonfertilizer application) increased in all studied traits. Application of S15Si0 treatment had a superiority in evaluating yield and yield components, or didn’t show significant differences with treatments having higher sulphur and silicon content. The highest amount of photosynthetic active radiation of the below the leaf, environment and above the leaf were obtained in S15Si4 treatment. The rate of carbon dioxide absorption in the S15Si0 treatment was highest, and at the same level with S30Si2, statistically. The highest rate of transpiration was achieved with application of S30Si2 treatment. Also, the use of S30Si4 treatment increased the amount of water vapor and relative humidity of the plant. In the case of nutrition elements, it can be concluded that the highest amount of nitrogen were obtained from S30Si2 treatment, the highest amount of phosphorus, potassium and calcium were obtained from S0Si4 treatment and the highest Sulphur and silicon concentrations in S0Si2. The application of S15Si4 treatment also resulted in the highest amounts of magnesium production, which was at a statistical level with S0Si4, S15Si0 and S30Si2 treatments. The highest level of antioxidant activity was related to S15Si2 treatment. Also, the highest total phenol was obtained by S0Si2 treatment. Maximum content of total flavonoid was observed in S30Si2 treatment. The highest amount of caffeic acid was obtained in S0Si0, S15Si0 and S30Si0 treatments with 20.9, 20.2 and 20.2 mg / kg dry weight, respectively; which had no significant difference with S0Si4 and S30Si2 treatments. Conclusion: In order to produce the highest amount of dry matter, as well as producing the highest quality of garlic in terms of the amount of active substances in the pharmaceutical industry, the application of elements such as sulphur and silicon can be very important; so that the lack of these elements will reduce the qualitative and quantitative characteristics of this plant.