کاربرد نشانگرهای مورفولوژی و issr جهت شناسایی برخی ژنوتیپ‌های چای

سابقه و هدف: چای (camellia sinensis (l.) o. kuntze) یکی از مهمترین محصولات منطقه شمال ایران می‌باشد. امروزه بسیاری از بوته‌های چای به دلایل مختلف در معرض از بین رفتن قرار دارند، بنابراین داشتن اطلاعات درباره ژنتیک آن برای طراحی برنامه‌های اصلاحی جهت دست‌یابی به گیاهان مناسب و با اهداف خاص کمک شایانی است. بنابراین در این تحقیق، تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ‌های چای در مناطق عمده کشت این محصول در شمال ایران با مقایسه با هشت کلون وارداتی شناسایی شد. مواد و روش‌ها: در این بررسی 42 درختچه چای با استفاده از دو نشانگر مورفولوژی و issr مورد بررسی تنوع ژنتیکی فرار گرفتند. بررسی مورفولوژی توسط توصیف نامه ثبت شده برای چای انجام گرفت و 31 صفت بررسی شد. پس از نمونه‌برداری از برگ‌های جوان و کاملا توسعه یافته،dna ژنومی آنها استخراج شد و از 10 عدد نشانگرissr برای بررسی روابط ژنتیکی 42 ژنوتیپ چای استفاده شد. داده‌های بدشت آمده توسط ضریب فاصله اقلیدسی برای نشانگرهای مورفولوژی و ضریب تشابه ساده برای issr استفاده شد و کلاستر بر اساس الگوریتم upgma طراحی گشت. آنالیز pca توسط نرم افزار spss انجام گرفت. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل 31 ویژگی مورفولوژیکی در ژنوتایپ‌ها و کلون‌های چای نشان دهنده تغییرات ملایم بود و دامنه باریک را نشان دادند. در تجزیه خوشه‌ای در سطح تفاوت 6.6، نمونه‌ها به شش گروه تقسیم شدند گروه اصلی تشکیل شده گروه ششم بود که 88% نمونه‌ها را در خود جای داده بود. نتایج آزمون pca در خصوص ویژگی‌های مورفولوژیکی نشان داد که پنج مولفه اصلی اول 54.21%، از واریانس کل را نشان می دهند. کاربرد 10 آغازگر issr تولید 92 نوار نمود که 72 نوار حالت چندشکلی نشان دادند (78.26 درصد). آزمون pic دامنه 0.43 تا 0.50 را نشان داد. نتایج آزمون کوفنتیک نشان داد که ضریب تشابه sm و الگوریتم upgma برای تجزیه کلاستر مناسب‌ترین است. بر اساس داده‌های issr دامنه تشابه در محدوده 0.28 الی 0.93 بدست آمد. در تجزیه کلاستر نمونه‌ها در سطح تشابه 0.55 به چهار گروه تقسیم شدند که گروه چهارم بزرگترین گروه تشکیل شده با پوشش 66.66% کل نمونه‌ها بود. آزمون pca نیز نشان داد که پنج مولفه اصلی اول 72.98% تفاوت‌ها ایجاد می‌نمایند. نتیجه‌گیری: در ژنوتیپ‌های چای انتخاب شده در سطوح مورفولوژیکی و مولکولی، تغییرات قابل توجهی مشاهده شد. بررسی مورفولوژی نشان داد که این توزیع گیاه چای در گذشته هر چند بر اساس ویژگی‌های مطلوب بوده است اما با توجه به محدود بودن منبع اولیه وارداتی این گیاه تنوع چندانی در بین ژنوتیپ‌های مناطق دیده نمی‌شود. در ارتباط با نشانگر issr نیز درصد چندشکلی و محتوای اطلاعات چندشکلی قابل توجه حاصل از آغازگری بکار رفته در این پژوهش بیانگر توانمندی این نشانگرها در تفکیک ژنوتیپ‌های چای است. از این نتایج می توان درک کرد که این سری از صفات و آغازگرها می‌توانند تفاوت‌های ژنتیکی را بسیار خوب تشخیص دهند. با استفاده از این نشانگرها تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های چای مشاهده شد اما این تنوع به گونه‌ای نبود که قادر باشد ژنوتیپ‌‌های مناطق مختلف را از هم منفک نماید. به نظر می‌رسد شاید با افزایش تعداد آغازگرهای مورد استفاده و استفاده از سایر نشانگرها همانند ssr، snp و غیره بتوان به این تفکیک دست یافت. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که ژنوتیپ‌های چای ایران به دلیل آنکه اکثرا به صورت جنسی تکثیر شده‌اند دارای تنوع ژنتیکی بالایی می‌باشند.

Usage of morphological and ISSR markers for investigation of Tea genotypes

Background and objectives: Tea (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze) is one of the most important crops in nourth of Iran. Todays, many tea plants are being destroyed for various reasons, so having information about their genetics is helpful in designing breeding programs to reach appropriate plants for specific purposes. Therefore, in this research, the genetic diversity of some tea genotypes were identified in major cultivation regions of this crop in nourth of Iran with comparison by eight imported clones. Materials and methods: In this study genetic diversity of 42 tea plants were investigated by useing of two morphological and ISSR markers. Morphological study was performed by descriptor that registered form for tea and 31 traits were checked out. After selecting young and well expanded leaves, their genomic DNA were extracted and 10 ISSR primer were used for investigation of genetic relationships between 42 tea genotypes. Collected data was analysed by Euclidean distances for Morphological markers and SM similarity coefficient for ISSR and clusters were designed based on UPGMA algorithm. PCA anayesd were done by SPSS. Results: Comparative analysis on 31 morphological characteristics in tea genotypes and clone showed moderate variations and showed a narrow range. In cluster analysis at a difference of 6.6, the samples were divided into six groups; the main group consisted of the sixth group, which contained 88% of the samples. The results of PCA on morphological characters showed that the first, five principal components accounted for 54.21% of the total variance. Used of 10 ISSR primers produced 92 scorable bands that 72 of them were showed polymorphism pattern (78.26%). The PIC analysis showed ranging from 0.43 to 0.50. cophenetic test showed that SM similarity coefficient and UPGMA algorithm was the best for cluster analyses. According to ISSR data calculated similarity were range between 0.28 0.93. In cluster analyses, samples at similarity 0.55 divided to four group that fourth group was the main created group and coverd 66.66% of samples. The results of PCA on ISSR data showed that the first, five principal components accounted for 72.98% of the total variance. Conclusion: A significant variability was observed in the selected tea genotypes at morphological and molecular levels. Morphological study showed that distribution of tea plant in the past, although based on desirable characteristics, but due to the limited initial source of this plant, there is little variation among the genotypes of the regions. In relation to the ISSR marker, the polymorphism percentage and t polymorphic information content from the primers used in this study indicate the ability of these markers to differentiate the tea genotypes. From these results it could be understood that these series of characters and primers can distinguish genetic differences very well. Using these markers, genetic variation was observed between the genotypes of tea, but this diversity was not such as to be able to disrupt the genotypes of different regions. It seems that this separation could be achieved by increasing the number of primer combinations and using other markers such as SSR and SNP. Also, the results of this study showed that Iranian tea genotypes have high genetic variation because they are mostly reproduced sexually.