ارزیابی تعادل تغذیه‌ای درختان بادام (رقم مامایی) به روش دریس در استان چهارمحال و بختیاری

سابقه و هدف: بادام یکی از محصولات باغی استان چهارمحال و بختیاری است که بیش‌ترین تولید آن در شهرستان سامان می‌باشد. تغذیه صحیح بادام و وجود تعادل بین عناصر غذایی، عامل مهمی در افزایش عملکرد و بهبود کیفی محصول بادام می‌باشد. با توجه به سبک بودن بافت خاک در باغات بادام منطقه و همچنین افزایش بارندگی، آبشویی و خارج شدن عناصر غذایی از اطراف ریشه یکی از مشکلات باغات این منطقه می‌باشد. خارج شدن عناصر غذایی از منطقه ریشه باعث ایجاد کمبود در گیاه و کاهش رشد و عملکرد گیاه می‌شود. مدیریت صحیح مصرف کودها یکی از عواملی است که می‌تواند در افزایش کمیت و بهبود کیفیت میوه بادام نقش موثری داشته باشد. مواد و روش‌ها: برای تعیین وضعیت تعادل عناصر غذایی در درختان بادام با روش دریس ، آزمایشی به مدت 2 سال در تعداد 36 باغ از باغات حاشیه زاینده‌رود که دارای شرایط نمونه‌برداری بودند در مسیری به طول 60 کیلومتر اجرا گردید و بانک اطلاعاتی داده‌های مربوط به تجزیه خاک و‌ گیاه تهیه شد. در هر واحد نمونه‌برداری سن، پایه و رقم درختان یکسان بوده و برگ‌ها از سرشاخه‌های غیر بارده همان سال همراه دمبرگ تهیه شد. نمونه‌های برگ پس از شستشو و خشک شدن، با آسیاب خرد شده و برای تجزیه‌های آزمایشگاهی آماده شد. کل نمونه‌های مورد مطالعه بر اساس وضعیت ظاهری رشد گیاه و عملکرد محصول، به 2 گروه دارای عملکرد زیاد و کم تقسیم شد. انتخاب باغات با عملکرد زیاد بر اساس عملکرد‌های حداکثر به دست آمده از باغات نمونه‌برداری شده در پایان فصل رشد و در نظر گرفتن 30 درصد باغات نمونه‌برداری شده به عنوان باغات پرمحصول بود. شاخص دریس برای عناصر مختلف و برای باغ‌های با عملکرد کم محاسبه گردید. یافته‌ها: بر اساس نتایج به دست آمده متوسط ترتیب نیاز غذایی در بادام بر اساس شاخص دریس به صورتzn>cu>mn>s>cl>ca>b>n>p>fe>mg>k>mo به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که عنصر روی دارای بیش‌ترین کمبود در درختان بادام مورد مطالعه می‌باشد. پس از آن به ترتیب عناصر مس، منگنز، گوگرد، کلر، کلسیم، بور، نیتروژن، فسفر، آهن، منیزیم و پتاسیم قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر زیادترین بیش‌بود به ترتیب برای عناصر مولیبدن، پتاسیم، منیزیم، آهن، فسفر، نیتروژن، بور، کلسیم، کلر، منگنز، مس و روی به دست آمد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از روش دریس و شاخص تعادل، باغ‌های بادام مورد مطالعه در این تحقیق از نظر وضعیت غذایی متعادل نبودند. در بین عناصرغذایی، عناصر ریزمغذی به دلیل کمتر مصرف کردن کودهای حاوی آن عناصر و عواملی مانند شیب تند اراضی، سبک بودن بافت خاک‌ها و آهکی بودن آن‌ها، دارای کمبود می‌باشند و لازم است به منظور تامین نمودن نیاز غذایی درختان بادام در این منطقه تمهیدات لازم اندیشیده و بِکار گرفته شود. این اعمال شامل: کاربرد کودهای حیوانی، استفاده از انواع کودهای حاوی ریزمغزی، استفاده از مواد اسیدی همراه با آب آبیاری و ترجیحاً آبیاری به روش قطره‌ای به منظور اصلاح خاصیت آهکی خاک‌ها و به دنبال آن بالا رفتن قابلیت جذب عناصر ریزمغذی می‌باشند. در نهایت می‌توان گفت روش دریس به عنوان روشی کارآمد در تعیین نیاز غذایی باغ‌های بادام در این مناطق بوده و قابلیت کاربرد دارد.

The Nutritional Evaluation of Almond (mamaee SP.) Gardens using Diagnostic Recommendation Integrated System (DRIS) Method in Saman Area of Chaharmahal Va Bakhtiari Provinc

History and objective: Almond is one of the most important orchards products of Chaharmahal va Bakhtiari Province that the most production is in saman area. The objective of this research was nutritional evaluation of almond gardens using DRIS (Diagnostic Recommendation Integrated System) method. Accurate and balance nutrition of almond are the important factors that improve quality and quantity of yield. Regarding sand texture of soil in almond gardens of region and abound average of rainfall, leaching of nutrients around the root, is one of orchards problem in this province. Proper management of fertilizers is one of the factors that can increase the quantity and quality of almond fruit be effective. Material and Methods: In order to evaluation of almond nutritional requirements an experiment was conducted using of Diagnostic Recommendation Integrated System (DRIS) method in the gardens of zayandeh roud river in a length of 60 kilometers and a data bank was provided. In current research 36 gardens were selected and the leaf samples were prepared. The selected leaf samples were washed and grinded for laboratory analysis. The high yield gardens were selected for preparing reference values at the end of growth season and in this case 30 percents of high yield gardens were chooses. The Diagnostic Recommendation Integrated System (DRIS) indexes were estimated and the nutritional requirement orders were determined. Results: The results showed that the order of nutritional requirements of the trees was in the following order: Zn>CU>Mn>S>Cl>Ca>B>N>P>Fe>Mg>K>Mo. According to the results, zinc has the most deficiency in almond trees studied. Then there are copper, manganese, sulfur, chlorine, calcium, boron, nitrogen, phosphorus, iron, magnesium and potassium elements, respectively. In other words, the highest amount was obtained for molybdenum, potassium, magnesium, iron, phosphorus, nitrogen, boron, calcium, chlorine, manganese, copper and zinc respectively. Conclusion: According to the results of the DRIS method and the balance index, the almond gardens studied were not balanced in terms of nutritional status in this study. Among nutrients, micronutrients are scarce due to less use of fertilizers containing it and factors such as steep slope, lightness of soil texture and calcareous of them. And it is necessary to consider and apply necessary measures in order to nutrition needs of almond trees in this area. these actions include: the application of animal fertilizers, the use of a variety of micronutrient fertilizers, the use of acidic substances with irrigation water, preferably drip irrigation to improve the calcareous properties of soils and consequently, to increase the absorption capacity of micronutrients.Finally, it can be said that the DRIS method is an effective method for determining the nutritional needs of almond gardens in these areas and is applicable.