تاثیر نوع پایه بر صفات ریخت شناسی و زیست- شیمیایی تحمل به تنش شوری در بادام رقم شاهرود- 12

سابقه و هدف: استفاده از آب‌های نامناسب برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و ایجاد خاک‌های شور، تهدیدی جدی برای کشاورزی محسوب می‌شود. تنش شوری می‌تواند ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تاثیر قرار دهد. تحقیقات متعددی نشان داده است که آستانه تحمل اکثر درختان میوه هسته‌دار ازجمله بادام نسبت به تنش شوری پایین است، به‌طوری‌که در شوری 2.8، 4.1 و 7 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 25، 50 و 100 درصد از عملکرد آن کاهش می‌یابد. در بادام نیز همانند سایر درختان میوه، انتخاب پایه و پیوندک‌های متحمل، راهبرد بسیار مناسبی به‌منظور کاهش عوارض ناشی از شوری به‏ویژه در نواحی خشک می‌باشد. هدف این تحقیق بررسی ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی چندین ترکیب پایه و پیوندک بادام در مقایسه با خود پایه های بدون پیوند جهت یافتن متحمل‌ترین ترکیب پایه و پیوندک در مقایسه با پایه های بدون پیوند به تنش شوری بود. مواد و روش‌ها: در این تحقیق، اثر تنش شوری بر صفات مورفولوژیکی میزان نکروزه شدن برگ، درصد ریزش برگ، درصد برگ‌های سبز و مجموع تعداد برگ همچنین، در پایان آزمایش ویژگی‌های بیوشیمیایی شامل محتوای پرولین، فنول کل، پروتئین، مالون دی آلدئید و سایر آلدئیدها و کربوهیدرات‌های محلول و نامحلول در بادام رقم شاهرود 12 پیوند‌شده روی برخی پایه‌های پرونوس (پایه بذری بادام تلخ و پایه های رویشی تترا،gf677 وgn15 ) و در مقایسه با خود پایه ‌ها در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور شامل فاکتور اول، هشت ترکیب پیوندی و پایه‌ و فاکتور دوم، پنج سطح شوری آب آبیاری (0.3، 2، 4، 6 و 8 دسی زیمنس بر متر) در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج آزمایش نشان داد در همه تیمارها با افزایش سطح شوری از 0.3 تا هشت دسی زیمنس بر متر، میزان نکروزه برگ و درصد ریزش برگ افزایش یافته به عنوان مثال در شاهرود 12 روی پایه تترا میزان نکروزه برگ به ترتیب از 0 به 7.66 و همچنین در این ترکیب درصد ریزش برگ از صفر درصد به 10.3 درصد رسید. در سطح شوری هشت دسی زیمنس بر متر کمترین در رقم شاهرود 12 پیوند شده روی پایه gf677 به میزان 2.66 درصد و بیشترین درصد نکروزبه ترتیب در رقم شاهرود 12 پیوند شده روی پایه تترا به میزان 7.66 درصد و ، مشاهده شد. همچنین، نتایج بیشترین میزان پرولین (67.91 میکرو مول بر گرم وزن تازه) در ژنوتیپ شاهرود 12 پیوند شده روی پایه gf677 و شوری هشت دسی زیمنس بر متر به دست آمد که اختلاف معنی‌داری با سایر ترکیبات پیوندی (پیوند بادام شاهرود 12 بر روی سایر پایه‌ها) و پایه‌های مورد بررسی داشت. با افزایش شوری از 0.3 تا هشت دسی زیمنس بر متر، بیشترین (112 درصد) و کمترین (41.6 درصد) مقدار افزایش در میزان آلدئیدها به ترتیب در پایه بادام بذری و شاهرود 12 پیوند شده روی پایه gf677 مشاهده شد. با افزایش شوری تا چهار دسی زیمنس بر متر، مقدار فنول در همه ترکیبات پیوندی و پایه‌های بدون پیوند افزایش‌یافته و به مقدار حداکثر خود رسید اما افزایش بیشتر شوری تا هشت دسی زیمنس بر متر سبب کاهش قابل‌ملاحظه ‌این ترکیبات شد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده می‌توان نتیجه‌گیری نمود که در بین ترکیبات پیوندی و پایه‌های مورد بررسی، رقم شاهرود 12 پیوند شده روی پایه gf677 متحمل‌ترین ترکیب پیوندی به تنش شوری و همان رقم پیوند شده روی پایه بادام بذری حساس‌ترین ترکیب پیوندی بود.

Effects of rootstock type on morphological and biochemical markers related to salinity tolerance in almond cultivar Shahrood-12

Background: The use of unsuitable water for irrigation of agricultural land and the formation of salt soils is a serious threat to agriculture. Salinity stress can affect the morphological and biochemical properties of plants. Several studies have shown that the tolerance threshold for most of the stone fruits, including almond, is low in salinity stress, so that in salinity of 2.8, 4.1 and 7 dS/m, respectively, 25, 50 and 100 percent of its yield decreases. In almond, as with other fruit trees, the choice of tolerant rootstock and scions is a very suitable strategy to reduce the effects of salinity, especially in the arid areas. The aim of this study was to investigate the morphological and biochemical characteristics of several rootstock and scions in comparison with the without rootstocks to find the most tolerance rootstock and scions combination in comparison with the without rootstocks to salinity stress. Materials and methods: In this research, the effects of salinity stress on the biochemical properties of almond (Shahrood 12) grafted on some of the prnnus rootstocks (Bitter Almond, Tetra, GF677 and GN15) and nongrafted rootstocks under salt stress. Experiment was carried out in a factorial experiment based on a completely randomized design with two factors of 8 rootstocks and scion compositions and nongrafted rootstocks and 5 levels of salinity were performed in three replications. Results: The results showed that increasing the salinity level from zero to eight dS.m1, the studied morphological traits also increased to their maximum level. At the salinity level of 8 dS.m1, the lowest (2.66%.) and the highest (7.66%) of necrosis was observed in Shahrood 12 grafted on GF677 and Shahrood 12 graft on Tetra, respectively. The results also showed that biochemical traits were affected by salinity stress, so that the highest amount of proline (67.91 μmol.g1 fresh weight) was obtained in Shahrood 12 grafted on GF677 at 8 dS.m1 salinity, which was significantly different with other rootstock/scion composition (almond shahrood 12 on other rootstocks) and the studied rootstocks. With increasing salinity from 0 to 8 ds.m1, the highest (112%) and lowest (41.6%) aldehyde was observed in the Bitter Almond Seedlings and shahrood 12 grafted on GF677 respectively. With an increase in salinity up to 4 dS.m1, the amount of phenol in all grafted and nongrafted plant was increased and reached to the maximum level, but farther increase in salinity level (up to 8 dS.m1) significantly reduced their phenol amount. Conclusion: Based on the results, it can be concluded that among the rootstock/scion compositions and the studied rootstocks, Shahrood 12 cultivar grafted on GF677 rootstock was the most susceptible compound to salinity stress and the same cultivar, which was grafted to the Bitter Almond Seedlings, was the most sensitive combination.