اثر آبیاری زمستانه بر گل‌دهی و تشکیل میوه زیتون ارقام ʼزردʻ و ʼمانزانیلاʻ در منطقه‌ی لوشان

سابقه و هدف: تعداد و کیفیت گل‌های درختان زیتون مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر عملکرد میوه و روغن می‌باشد. در این خصوص، کمبود آب در زمان تمایزیابی و تکامل گل‌های زیتون در فصل زمستان می‌تواند با افزایش تعداد گل‌های ناقص سبب کاهش عملکرد محصول شود. لذا یکی از مهم‌ترین زمان‌های بحرانی تامین آب در مناطقی که در اواخر زمستان بارندگی کافی وجود ندارد، دوره‌ی یک ماه قبل از گل‌دهی است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش، اثر آبیاری زمستانه با فاصله‌ی هر سه روز(wi3)، شش روز(wi6) و نه روز یک‌بار(wi9) بر گل‌دهی، تشکیل میوه، عملکرد میوه و روغن دو رقم زیتون زرد و مانزانیلا بررسی شد. شاهد شامل بدون آبیاری زمستانه(rain fed) و آبیاری روال باغ، یعنی با فاصله‌ی هر هفت روز(control) بود. آبیاری درختان از اول دی ماه تا نیمه‌ی فروردین ماه به‌مدت سه ماه ‌و نیم انجام گرفت. خصوصیاتی مانند تعداد کل گل‌آذین و طول هر گل‌آذین از چهار شاخه اصلی از هر درخت اندازه گیری شدند. سپس، تعداد کل گل، گل های کامل و نیز تشکیل میوه نهایی بعد از ریزش طبیعی گل‌ها از شش شاخه فرعی از هر شاخه اصلی اندازه گیری شدند. بعد از رسیدن میوه‌ها به مرحله‌ی بلوغ تجاری، عملکرد میوه هر درخت در هر تیمار بر حسب کیلوگرم محاسبه گردید. همچنین عملکرد روغن نیز پس از استخراج روغن از هر تیمار تعیین گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که از لحاظ تعداد گل‌آذین، کل گل، گل کامل، میوه‌ی نهایی در هر درخت، طول گل‌آذین، عملکرد میوه و روغن در بین تیمارهای مختلف آبیاری اختلاف معنی‌داری وجود داشت، اما از نظر وزن میوه اختلافی مشاهده نشد. بهترین فاصله بین دو آبیاری زمستانه بسته به نوع رقم زیتون متفاوت بود به‌طوری‌که کمترین تعداد گل‌آذین، تعداد گل‌ها، درصد گل‌های کامل و درصد میوه‌ی نهایی در تیمار بدون آبیاری زمستانه دیده شد، اما بیشترین آنها در رقم زرد با فاصله‌ی نه روز و در رقم مانزانیلا با فاصله‌ی شش روز به‌دست آمد. بین تیمارهایی که در فصل زمستان آبیاری شدند تفاوت معنی‌داری از نظر عملکرد کل مشاهده نشد، اما با شاهد بدون آبیاری تفاوت معنی داری داشته‌اند. بیشترین عملکرد میوه مربوط به تیمار آبیاری زمستانه به فاصله‌ی هر شش روز بود. انجام آبیاری زمستانه باعث افزایش عملکرد میوه به میزان سی و پنج درصد و به تبع موجب افزایش عملکرد روغن در حدود پنجاه درصد در مقایسه با شاهد بدون آبیاری شد. تیمار هر 9 روز یک‌بار آبیاری در فصل زمستان(wi9) بالاترین عملکرد روغن را نشان دادند. نتیجه‌گیری: در مجموع، انجام آبیاری زمستانه ‌توانست با افزایش تعداد گل‌های کامل، تشکیل میوه‌ی نهایی و وزن میوه میزان عملکرد میوه و روغن را در ارقام زیتون افزایش دهد.