اثر محلول‌پاشی عناصر پرمصرف، کم‌مصرف و مواد آلی بر عملکرد و خصوصیات میوه سیب رقم‌های ‘فوجی’ و ‘دلبار استیوال’

سابقه و هدف: سیب (malus domestica)یکی از مهم‌ترین محصولات باغی است که هر ساله سهم زیادی از تجارت جهانی محصولات کشاورزی را به خود اختصاص می‌دهد. امروزه نقش عناصر غذایی مختلف در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت میوه مشخص شده است. از این رو، اضافه کردن متعادل کودهای شیمیایی بیشتر از سایر نهاده‌ها در افزایش تولید محصولات کشاورزی موثر است. لذا این تحقیق با هدف بررسی تاثیر محلول‌پاشی با عناصر پرمصرف، کم مصرف و مواد آلی در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت میوه دو رقم سیب فوجی و دلبار استیوال انجام شد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق، اثر محلول‌پاشی با عناصر پرمصرف، کم مصرف و مواد آلی در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت میوه دو رقم سیب فوجی و دلبار استیوال در دو آزمایش جداگانه در سال 1394- 1393 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه بلوک و سه تکرار در هر بلوک برای هر رقم، انجام شد. تیمارهای تغذیه‌ای شامل (تیوفر، تکامین مکس، الیگوگرین، تکامین‌مکس+ الیگوگرین، بوران+روی، تکامین‌مکس+بوران+روی، تیوفر+ بوران+ روی، الیگوگرین+ تیوفر و شاهد (بدون مصرف کود)) بودند. در پایان آزمایش، صفات کمی و کیفی میوه مورد بررسی قرار گرفت و ارزیابی‌های اقتصادی برای هر رقم به صورت جداگانه انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمامی تیمارهای اعمال شده به غیر از تیوفر توانستند، درصد تشکیل میوه اولیه، درصد تشکیل میوه نهایی، میانگین وزن میوه، میانگین عملکرد در هر درخت و میانگین عملکرد در هر هکتار را در هر دو رقم فوجی و دلباراستیوال، به‌طور معنی‌داری نسبت به درختان شاهد، افزایش دهند. میزان سفتی بافت میوه‌ها تنها در تیمار (تکامین مکس+بور+روی) در هر دو رقم به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش یافته بود. در مجموع، بیشترین میزان عملکرد در هر هکتار و بیشترین افزایش عملکرد در هر هکتار نسبت به شاهد، در هر دو رقم فوجی و دلبار استیوال در درختان تیمارشده با (تکامین مکس+بور+روی)، مشاهده شد. علاوه بر افزایش کمی میوه‌ها، کیفیت میوه‌ها نیز در این تیمار نسبت به شاهد افزایش یافته بود. به‌طوریکه بیشترین درصد مواد جامد محلول، بیشترین میزان سفتی بافت میوه و کمترین درصد اسیدیته قابل تیتر در هر دو رقم در این تیمار به‌دست آمد. نتیجه گیری: در مجموع، تیمار (تکامین مکس+بور+روی) و پس از آن تیمار (بور+روی) توانستند کمیت و کیفیت میوه‌ها را به‌طور معنیداری افزایش دهند. از طرفی نتایج حاصل از محاسبات اقتصادی نشان داد، هرچند بیشترین میزان درآمد ناخالص باغدار به ازای فروش کل محصول و درآمد ناخالص باغدار به ازای افزایش عملکرد نسبت به شاهد در هر دو رقم با اعمال تیمار (تکامین مکس+بور+روی)، به‌دست آمد، اما در هر دو رقم، بیشترین نسبت درآمد کل و نسبت درآمد حاصل از افزایش عملکرد به ازای هر واحد هزینه در ازای مصرف کودها، در تیمار (بور+روی) مشاهده شد. این نتایج حاکی از آن است، هرچند در تیمار (تکامین مکس+بور+روی)، درآمد ناخالص و خالص باغدار به‌طور معنیداری نسبت به تیمار (بور+روی) افزایش یافته است ولی نسبت افزایش درآمد به به ازای هر واحد هزینه در ازای مصرف این کودها نسبت به تیمار (بور+روی) به‌طور معنی‌داری، کاهش یافته است. حال با توجه به اینکه باغداران در ایران، معمولا حاضر به صرف هزینه زیادی در یک مرتبه محلول‌پاشی نمی‌باشند، حتی با توجه به اینکه درآمد ناخالص و خالص آن‌ها افزایش می‌یابد، می‌تواند پیشنهاد شود که برای محلول‌پاشی رقم‌های فوجی و دلباراستیوال از تیمار (بور با غلظت 2 در هزار+روی با غلظت 1 در هزار) در مرحله بالونی شدن گل‌ها، استفاده نمایند.