بررسی اثرات جیبرلیک اسید و هیومیک اسید بر شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و عمر گلجایی گل شاخه بریدنی نرگس

سابقه و هدف: نرگس یکی از مهم‌ترین گیاهان پیازی زینتی در مناطق معتدله می‌باشد که به عنوان گل بریدنی و گیاه گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و افزون بر این، این گل در سطح وسیعی برای زیبا سازی محیط زندگی در باغ‌ها، پارک‌ها و چشم انداز‌ها کشت می‌شود . ماندگاری کم گل شاخه بریدنی نرگس بعد از برداشت و پژمردگی سریع گلبرگ‌های آن یکی از عوامل محدود کننده در نگهداری و فروش این گل بعد از برداشت می‌باشد، به‌طوری که گل‌های تازه برداشت شده نرگس عمر کوتاهی حدود 84 روز دارند . پیری گل‌ها بعد از برداشت یکی از محدودیت‌های عمده در تولید بسیاری از گل‌های شاخه‌بریدنی می‌باشد، هر عاملی که چنین فرآیندهای تخریبی و فیزیولوژیکی را غیر فعال یا آن‌ها را به تاخیر اندازد، می‌تواند سبب بهبود ماندگاری گل‌های شاخه بریده گردد. تولید گل‌های شاخه بریدنی با کیفیت مناسب و ماندگاری طولانی یکی از فعالیت‌های اقتصادی مورد توجه فعالان این صنعت می‌باشد. پژوهش‌های گذشته در صدد افزایش کیفیت و کمیت تولید گل‌های شاخه بریدنی و گیاهان زینتی بودند که در این بین، تنظیم کننده‌های رشد گیاهی دارای اهمیت ویژه‌ای بوده که از مهم‌ترین ‌آن‌ها می‌توان به اثرات مثبت جیبرلین‌ها اشاره کرد . هیومیک اسید نیز ترکیب پلیمری طبیعی است که می‌تواند به صورت مستقیم به عنوان ترکیبات شبه هورمونی جیبرلیک اسید، اکسین و سایتوکینین و یا غیر مستقیم از طریق افزایش جذب و نقل و انتقال عناصر غذایی در داخل گیاه سبب بهبود کیفیت و ماندگای گیاهان زینتی گردد. تحقیق حاضر با هدف بهبود ماندگاری گل شاخه بریدنی نرگس رقم ژرمن و تعیین غلظت مناسب جیبرلیک اسید و هیومیک اسید انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر جهت بررسی اثرات جیبرلیک اسید و هیومیک اسید بر شاخص‌های مختلف رشد و ماندگاری گل نرگس بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و 12 تیمار و با سه تکرار اجرا شد و در هر تکرار پنج گلدان در نظر گرفته شد که در هر گلدان یک پیاز کشت گردید و در مجموع 180 گلدان کشت شد. فاکتور اول جیبرلیک اسید در چهار سطح که شامل: صفر (تیمار شاهد)، 150، 300، 450 پی پی ام بود و هیومیک اسید به عنوان فاکتور دوم، با سه سطح شامل: صفر (تیمار شاهد )، 250 و 500 پی پی ام در نظر گرفته شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار جیبرلیک اسید بر طول ساقه گل‌دهنده، مواد جامد محلول و شاخص ثبات غشای سلولی اختلاف معنی‌داری با شاهد داشت (جدول 2). تیمارهای جیبرلیک اسید و هیومیک اسید به صورت جداگانه اختلاف معنی‌داری بر ماندگاری گل شاخه بریدنی و وزن تر نسبی گل نرگس داشتند. همچنین هیومیک اسید باعث افزایش قطر ساقه گل‌دهنده و میزان کلسیم ساقه شد. بیشترین طول برگ نیز مربوط به اثر متقابل تیمارهای جیبرلیک اسید 300 پی پی ام و هیومیک اسید500 پی پی ام بود. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر نشان داد که با توجه به صفات مورد بررسی استفاده از غلظت‌های جیبرلیک اسید 300 پی پی ام و هیومیک اسید 500 پی پی ام بهترین تیمار بود که توانست ماندگاری گل و صفات مورد بررسی در این پژوهش را بهبود بخشد.