اثر آب شور رقیق‌شده بر برخی خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی نهال انار، رقم ملس یزدی

سابقه و هدف: انار (punica granatum)، از محصولات باغی با خواص دارویی فراوان می‌باشد که با شرایط اقلیمی گرم و خشک سازگار است. هرچند این درخت میوه مقاوم به کم‌آبی بوده، اما آبیاری منظم در افزایش مقدار و کیفیت محصول آن نقش مهمی دارد. با توجه به کاهش منابع آبی غیرشور، افزایش منابع آبی شور، پساب تصفیه خانه‌ها با شوری کم، می‌توانند برای رقیقکردن آب شور استفاده شوند. بدین منظور پژوهشی جهت بررسی اثر آب شور رقیق‌شده توسط پساب بر نهال یک سالۀ انار در مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. مواد و روش‌ها: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر استفاده از این دو منبع آبی نامتعارف(آب شور و پساب) در آبیاری نهال یک سالۀ انار ، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 8 تیمار آبی در 3 تکرار به انجام گردید. سه ماه بعد از استقرار قلمه ها، دو نوع آب آبیاری در4 سطح شوری (شاهد=2/1، 4، 7 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) با رقیق‌کردن آب شور توسط آب شهر (آب شور رقیق شده با آب غیرشور) و هم چنین رقیق‌کردن آب شور توسط پساب (آب شور رقیق شده با پساب) تهیه شد و در اردیبشت‌ماه اعمال گردید. پس از 4 ماه اعمال تیمار در انتهای آزمایش ارتفاع، اندازۀ تاج نهال، سطح برگ، تعداد برگ، سبزینگی، دما، نشت یونی، پرولین، قند محلول و محتوای نسبی آب برگ اندازه‌گیری شد و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار sas تجزیه و مقایسۀ میانگین‌ها با روش lsd انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد (در سطح اطمینان 5 درصد) که آب شور رقیق ‌شده با پساب در مقایسه با آب شور رقیق‌شده با آب غیرشور تاثیر معنی داری بر ارتفاع، اندازۀ تاج نهال، سطح برگ، تعداد برگ و قند محلول نداشت. با افزایش سطح شوری آب آبیاری، در شرایط آزمایش، ارتفاع، اندازۀ تاج نهال، سطح برگ، تعداد برگ و قند محلول به ترتیب، 9/2، 3/6، 5/8، 10 و 2/1 درصد، بطور معنی‌داری کاهش یافت. سبزینگی، دما، نشت یونی و پرولین به ترتیب 3، 6/3، 8/11 و 5 درصد تحت تاثیر معنی‌دار شوری افزایش یافت. با افزایش سطح شوری آب آبیاری تا 4 دسی‌زیمنس بر متر سطح برگ کاهش معنی‌داری (3/15 درصد) نسبت به شاهد داشت اما در سطوح شوری بالاتر این کاهش کمتر بود (2/8 و 5 درصد). محتوای نسبی آب برگ (81%) نیز تحت تاثیر معنی دار افزایش سطح شوری و رقیق‌کردن آب شور با پساب قرار نگرفت. نتیجه‌گیری: پساب تصفیه‌خانۀ یزد بر رشد رویشی انار اثر منفی نداشت، بنابراین می‌توان از آن برای رقیق‌سازی آب شور تا سطح 4 دسی‌زیمنس بر متر استفاده نمود و این دو منبع آبی نامتعارف برای آبیاری قلمه‌های انار در خزانه قابل توصیه است.