بررسی دایره تاثیرگذاری شروط بنائی بر عقود در فقه امامیه

در میان فقهای امامیه، در میزان تاثیرگذاری شروط بنائی بر عقود، اختلاف نظر وجود دارد. مشهور فقهای متقدم تا زمان شیخ انصاری بر این باور بودند: به‌طور مطلق، شروط بنائی همان شروط مورد توافق طرفین عقد، قبل از عقد که عقد لاحق بر مبنای آن منعقد می‌گردد تاثیری بر عقد ندارد. نظریه آن‌ها به استناد نصوص موثقی از معصومین (ع) و تبادر ناشی از معنای لغوی مستند گشته است. در این مقاله که دیدگاه فقهای امامیه، به روش تطبیقی، بررسی شده است، ضمن مردود دانستن ادعای وجود تبادر، در معنی یادشده، بر این موضوع تاکید شده که نصوص موثق استنادی مشهور، به لحاظ اتحاد در موضوع، فقط بر مورد خود عقد متعه دلالت دارند. از این روی– چنانچه مشهور فقهای متاخر نیز گفته‌اند به حکم عمومیت حدیث شریف «المُسلمونَ عندَ شروطِهم» و ادله دیگر، به این نتیجه رسیده‌ایم که شروط بنائی، اعتباری به‌اندازه اعتبار همه شروط صریح دارد.