نفع در دادخواهی ها: بررسی دکترین حقوقی و رویه قضایی ایران و فرانسه

چگونگی تاثیر نفع در تعقیب بر برخورداری از حق دادخواهی و تنوع آن مسئله اصلی این نوشتار است. همچنین، بررسی نفع موجود و فعلیت یافته، می تواند به بسیاری از مسائل جاری نظام عدالت پاسخ دهد؛ مانند امکان طرح دعوای بازدارنده که گاه برای برانگیختن خوانده به دعوا یا اقدام یا پرسش از او انجام می‌شود یا دادخواهی های تامینی و موقتی که برای حفاظت از منافع طرح می شوند. همچنین است دعوای تنفیذ معامله یا اثبات مالکیت؛ اما معیارهای سنجش نفع، به ویژه شخصی و قانونی بودن، متحول شده است تا جایی که دعوای گروهی، دعوای مادر برای طفل، دعوای ابطال گواهینامه اختراع، مراجعه به شعب و هیئت عمومی دیوان عدالت اداری و دادخواهی اشخاص حقوقی بیانگر تحولات معطوف به شخصی بودن نفع هستند و قانونی بودن نفع، دعوایی را قابل استماع می داند که طرح کننده دارای نفعی عقلایی و قانوناً مجاز باشد. مطالعه تحولات نفع در دادخواهی به واقع مطالعه گونه شناسی دعاوی قابل طرح در نظام دادگستری است که در این مقاله انجام شده است.

interest in litigation (iranian & french legal doctrine and case law)

the interest of litigants as an outstanding factor is a prerequisite for enforcing law in court. studying the created and actual interest in litigation can resolve many problems of current legal systems. for example, the preventive actions for questioning or provoking the other party to response or act as well as some other protective measures is due to guaranteeing some actual interests of parties.  the action for homologs or verifying a contract or the action of tile are some kind of actions that should be accepted in our legal system because of reasonable interest of its litigants. class action, the action of mother for legitimation of her daughter, annulation of innovation certification, litigation in administrative court of justice and litigation of legal identities show clearly the evolution of interest of parties in litigation. studies on parties’ interest is a study dedicated to category of actions in every legal system.