اثر عدم قطعیت بر انگیزه عامل زیان در مسئولیت مبتنی بر تقصیر با رویکرد اقتصادی

طرح بحث عدم قطعیت در عالم واقع موجب تردید در برخی نتایج معمول تحلیل های اقتصادی شده است؛ بر اساس بسیاری از نتایج معمول در حوزه تحلیل اقتصادی میزان احتیاط قابل‌اعمال توسط عامل زیان متعارف برابر با سطح بهینه و درواقع مبتنی بر منطق هزینه _ سود است، درحالی‌که در عمل دیده می شود عامل زیان برخلاف الگویی که از انسان معقول و متعارف ارائه شده است، همواره به میزان بهینه احتیاط نکرده و در برخی شرایط انگیزه خواهد داشت تا کمتر یا بیشتر از بهینه احتیاط کند. مقاله حاضر با استفاده از روش اقتصادی به بررسی تاثیر عدم قطعیت بر انگیزه عامل زیان برای احتیاط به‌عنوان نقدی بر نتایج معمول تحلیل اقتصادی می پردازد. در واقع پرسش اصلی در مورد اثر عدم قطعیت بر انگیزه عامل زیان در انتخاب سطح بهینه احتیاط است. یافته های مقاله حاضر نشان می دهد که افراد در عمل بسته به درجه عدم قطعیت ناشی از اعمال قواعد مسئولیت، دارای انگیزه های اقتصادی جهت اعمال احتیاط به میزان کمتر یا بیشتر از بهینه خواهند بود تا از این طریق هزینه های شخصی خود را کاهش دهند. بر این اساس معیا ر احراز تقصیر در نظام مسئولیت نظیر معیار «شخص متعارف» نمی تواند تصویری واقعی از تصمیم‌های انسان ارائه کند.

the impact of uncertainty on the incentive of the injurer in fault-based liability with an economic approach

the notion of uncertainty in the real world has raised doubts about the conventional outcomes of economic analysis. while economic analysis suggests that injurers apply an optimal level of care based on cost-benefit logic, empirical observations indicate that injurers often deviate from this rational behavior and exhibit varying levels of care. this raises the fundamental question of how uncertainty affects the motivation of the injurer in determining the optimal level of care. research studies have demonstrated that individuals adjust their level of care, either reducing or increasing it, in response to the degree of uncertainty associated with the application of liability rules that aim to minimize their costs. consequently, negligence criteria in liability systems, such as the reasonable human standard, fail to accurately capture human decision-making. this article aims to prove that real humans do not always act solely based on cost-benefit analysis, which forms the foundation of most legal analyses when making decisions. instead, when faced with a high probability of an accident, individuals may exhibit care levels that deviate from the optimum. the primary question addressed in this article is whether the cost-benefit logic model, under conditions of uncertainty, can provide a criterion for determining fault that truly reflects the decision-making process of real individuals regarding the applicable level of caution. the hypothesis or claim of this article is that the injurer's decision based on the reasonable person criterion is not immune to the effects of uncertainty on the injurer's motivations and the quality of the resulting loss. consequently, the exclusive reliance on the reasonable human standard for establishing negligence, in the presence of uncertainty, introduces a departure from the model of rational behavior. hence, economic models of civil responsibility are not fully compatible with this standard, as they fail to accurately depict human decision-making and yield objective results that align closely with reality.