تعهد دولتها به اجرای فراسرزمینی حق بشر بر دسترسی به آب سالم و بهداشتی

حق بر آب در زمره‌ حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که مورد تایید اسناد بین‌المللی قرار گرفته است و خود پیش‌شرط برخی حق‌های بشری دیگر از جمله حق بر حیات می‌باشد. . در اجرای این حق، دولتها متعهدند که دسترسی بشر به آب سالم و کافی برای مصارف آشامیدنی، بهداشتی و خانگی را فراهم کنند. اگرچه تعهد به اجرای حقوق بشر از جمله حق بر آب به گونه‌ای ایجاد شده است که اساساً دولتها را در مواقع اتخاذ اقدامات در قلمرو سرزمینی آنها ملزم می‌کند، اما مستند به دکترین، رویکرد نهادهای حقوق همچون کمیته‌ی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز آراء دیوان بین‌المللی دادگستری، مشخص می‌شود که تعهد دولتها به اجرای حق بر آب به فراتر از سرزمین‌ آنها نیز تسری می‌یابد. نظر به این موضوع، این مقاله مبتنی بر یک روش توصیفی- تحلیلی به این سوال پاسخ می‌دهد که در نظام بین‌المللی حقوق بشر، دولتها به چه شکل می‌توانند تعهدشان به اجرای فراسرزمینی حق بر آب را اجرا کنند؟ مقاله استدلال می‌کند که همانند دیگر حق‌های بشری نسل دوم، دولتها متعهد به احترام، حمایت و ایفاء (در دو سطح تعهدات حداکثری و محوری حداقلی) حق بر آب فراتر از سرزمینشان می‌باشند. دولتها موظف اند که با اقدام های ایجابی و سلبی، ضمن تسهیل دسترسی افراد به آب آشامیدنی سالم و کافی، از هرگونه اقدام با هدف منع یا محدود کردن دستیابی افراد به این حق اجتناب کنند. منع تحریم صنعت آب یک کشور، منع استفاده زیانبار از سرزمین، همکاری بین المللی و ارائه کمک های اقتصادی به کشورهای درحال توسعه و تامین آب آشامیدنی در حوزه منابع آبی مشترک کشورهای هم جوار در زمره مهمترین اقدام هایفراسرزمینی برای اجرای تعهد مذکور هستند.