مفهوم اصل دسترسی به دادگستری، ویژگی و جلوه های آن

اصل دسترسی به دادگستری و عدالت، مجموعه عوامل حقوقی و سازمانی سیستم عدالت مدنی در جهت ارائه خدمات قضایی قابل دسترس و موثر است. اصل دسترسی یکی از اصول راهبردی در نظریه عمومی دادرسی مدنی است که دارای بنیانی اخلاقی و رویکردی کاربردی است. از جمله ویژگی‌های اصل دسترسی به دادگستری و عدالت را باید عبارت از دسترسی آسان، دسترسی رایگان و دسترسی سریع دانست. دسترسی آسان به دنبال تخصیص منابع و امکانات قضایی، به اعتبار آمایش قضایی و مناسب سازی آیینی است. اصل دسترسی ارزان در پی وارسی نهادهای دادرسی همچون بیمه دادخواهی، معاضدت قضایی خصوصی و سیستم وکالت اجباری است. دسترسی سریع نیز به دنبال بهره‌گیری از امتیازهای سیستم فناوری اطلاعات و ارتباطات در جریان دادرسی مدنی است. در نوشتار کنونی به دنبال مفهوم شناسی اصل دسترسی به دادگستری و عدالت، ویژگی‌های آن مورد ذکر و تبیین قرار خواهند گرفت. در انتها نیز جلوه‌هایی از اصل دسترسی آسان به سیستم قضایی تحت توجه قرار خواهند گرفت. لازم است تا اذعان گردد که ادبیات نوشتار مشحون از تحلیل اقتصادی دادرسی مدنی با رویکرد تطبیقی و ترکیبی (هنجاری و اثباتی) خواهد بود.

The concept of the principle of access to justice, its features and its effects

The principle of access to justice is composed of a set of legal and organizational factors for the civil justice system to provide accessible and effective judicial services. The principle of access is one of the strategic principles in the general theory of civil procedure, which has a moral basis and a functional approach. Among the features of the principle of access to justice should be easy access, free access and quick access to the courts of law. Easy access to the allocation of resources and judicial facilities is based on judicial accountability and ritual compliance. The principle of free access comes into effect once the process of judicial proceedings, such as litigation, private litigation, and compulsory advocacy starts. In the present paper, the concepts of access to justice will be Finally, some conclusions will be drawn on the principle of access to the judicial system. The approach taken in this essay is within the purview of comparative studies.