مسائل حقوقی یکپارچه‌سازی منابع مشترک نفت و گاز بین بلوک‌های مجاور واقع در قلمرو ایران

در الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران پیمانکار به مدت بیش از بیست سال عملیات اکتشاف، ارزیابی، توسعه و بهره‌برداری را بر عهده خواهد داشت. در این شرایط ممکن است ساختار یا میدان نفتی کشف شوند که بین مناطق قراردادی دو یا چند پیمانکار مشترک باشند. کشف منبع مشترک می‌تواند منجر به رقابت غیرضروری بین پیمانکاران شده و نهایتاً هدر رفت فیزیکی و اقتصادی منابع را به بار آورد. حفظ وحدت مخزن از طریق یکپارچه‌سازی (یک‌کاسه‌سازی) شیوه‌ای است که دولت‌ها به کمک آن سعی دارند از پیامدهای منفی چنین شرایطی جلوگیری کنند. با توجه به اینکه مفهوم مذکور برای اولین بار در قراردادهای نفتی ایران مطرح‌شده است، پیمانکاران و بدنه اجرایی شرکت ملی نفت آگاهی کمی نسبت به موضوع دارند؛ بنابراین، در راستای کمک به توسعه ادبیات علمی و کاربردی مرتبط با موضوع باید به این سوال پاسخ داد که در مذاکرات مربوط به یکپارچه سازی چه موارد حقوقی و فنی حائز اهمیت هستند؟ در تلاش برای یافتن پاسخ به سوال مورد اشاره هدف مقاله حاضر این است که مهم‌ترین نکات مربوط به مذاکرات موافقت‌نامه یکپارچه‌سازی بین پیمانکاران را شناسایی و تا حد امکان به تجزیه‌وتحلیل حقوقی و فنی هر یک از موارد آن بپردازد. نتایج این تحقیق می‌تواند در تدوین مقررات مربوط و نیز کمک به مذاکرات پیمانکاران مفید باشد.

Legal Isuues of Unitization of Common Oil and Gas Resources between Adjacent Blocks Located on Iran’s Territory

Based upon Iranian oil and gas new contract model, contractors will be in charge of execution of exploration, appraisal, development and production operations over contract area for a period more than 20 years. As a result, it is possible that a petroleum field or structure to be common between two or more contracts areas that may cause serious physical and economic waste of resources. Unitization is a method that host governments use to avoid negative impacts of the mentioned situation. As it is first time that unitization notion is included in Iranian petroleum contracts, executive body of N.I.O.C and contractors are less familiar with it. Through this article we endeavor to explore most important issues and problems regarding negotiations on unitization agreements between contractors and analysis and discuss them from the technical and legal point of views. The results could be of help in developing  related regulations and negotiations between contractors.