مبانی اقتصادی توزیع خسارت در مسئولیت مدنی

در حقوق ایران، جایگاه توزیع خسارت عمدتاً در مصادیقی است که دو یا چند سبب باعث ورود ضرر شده و دخالت فعل هر یک در تحقق زیان، مبنای توزیع خسارت بین آن هاست؛ در حقوق کامن لو، توزیع خسارت در مسئولیت مدنی در معنای گسترده‌تری مورد توجه قرار گرفته و از بحث تعدد اسباب متمایز است. درواقع، ذیل عنوان توزیع خسارت، به بررسی مصادیقی پرداخته می شود که در آن ها خسارتی که زیان زننده باید قاعدتاً به تنهایی بپردازد از طریق راهکارهایی بین تمام یا بخشی از اعضای جامعه توزیع می‌شود؛ اما مشارکت دادن افرادی که در ایراد ضرر دخالت نداشته اند در جبران خسارت زیان دیده در مسئولیت مدنی بر چه مبنایی استوار است و چگونه می توان آن را در مسئولیت مدنی توجیه کرد؟ تحقق کارآیی اقتصادی و عدالت توزیعی، مبانی توجیه‌کننده توزیع خسارت بین اشخاص غیر دخیل در ایراد ضرر در نظام مسئولیت مدنی هستند.

Economic Basis of Loss Distribution in Tort Law

In the Iranian laws, loss distribution is mainly the case when two or more causes impose damage and the interference of each one in the realization of damage is the basis for damage distribution between them. In common law, damage distribution in civil liability is considered in a broader sense and it is differentiated from the number of causes. In fact, under loss distribution, those cases are considered where the damages that should reasonably be paid by the imposer are distributed among members of the community via some mechanisms. Mechanisms that distribute damages are strict liability and insurance. Justifying participation of a group of people, who have no role in this damage and giving indemnity, is possible via economic meanslike promoting economic efficiency and realizing distributive justice in society and this is the subject of present study to investigate and analyze these basics.