اثر پودر شیشه بازیافتی بر پتانسیل واگرایی و پارامترهای ژئوتکنیکی خاک‌های واگرا

وجود پدیده واگرایی در رس‌ها به‌دلیل پراکنده شدن و افزایش نیروی دافعه بین ذرات تحت شرایط خاصی، مشکلات زیادی را برای پروژه‌های عمرانی ایجاد می‌کند. با توجه به پیشرفت صنعت بازیافت مواد زائد و تاثیر آن‌ها در کاهش مشکلات زیست‌محیطی، در این پژوهش از پودر شیشه بازیافتی جهت بهسازی خاک‌های واگرا (dispersive soil) استفاده شده است. برای این منظور ترکیبات مختلفی از پودر شیشه به مقدار وزنی صفر، 2، 4، 6 و 8 درصد وزن خاک، به رس واگرا افزوده شد سپس نمونه‌ها تحت آزمایش‌های‌ مختلف ژئوتکنیکی‌ قرار گرفتند و میزان تغییرات پتانسیل واگرایی و همچنین بهبود ویژگی‌های ژئوتکنیکی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، با افزودن 8 درصد پودر شیشه به خاک، پتانسیل واگرایی به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد. در این حالت طبق نتایج آزمایش هیدرومتری دوگانه، پتانسیل واگرایی حدود 71.7 درصد کاهش یافت و بر اساس نتایج آزمایش کرامب، خاک در رده‌ خاک‌های غیرواگرا قرار گرفت. همچنین نتایج آزمایش حدود اتربرگ نشان دهنده‌ کاهش شاخص خمیری نمونه‌ها است. بررسی نتایج آزمایش تراکم نشان داد با افزودن پودر شیشه به خاک پیوستگی مناسبی بین ذرات خاک به‌وجود آمده و حداکثر چگالی ‌خشک افزایش یافته است. بیشترین افزایش مقاومت فشاری محدود نشده در دوره‌ عمل‌آوری 7، 14 و 28 روزه در نمونه‌های اصلاح شده با 6 درصد پودر شیشه مشاهده شد. علت اصلی افزایش مقاومت، تغییر در ساختار خاک واگرا در اثر واکنش‌های پوزولانی (pozzolanic reactions) و تشکیل ژل هیدرات سیلیکات کلسیم (calcium silicate hydrate gel) بود که باعث ایجاد ساختاری متراکم‌تر و در نهایت منجربه بهبود ویژگی‌های مقاومتی خاک واگرا شده است.

effect of recycled glass powder on dispersivity potential and geotechnical parameters of dispersive soils

the presence of dispersion in clays affects the behavior of these types of soils. experience has shown that not paying attention to this issue has created many problems for civil projects and even led to their destruction in some cases. in the past, it was recommended not to use divergent soils, but today, due to the expansion of civil projects and the possibility of dealing with these types of soils, it is very important to investigate their behavior and find appropriate methods of improvement. ibrahim et al. (2021) conducted a laboratory study on clay with different percentages of glass powder. they concluded that the maximum dry density and unconfined compression strength of modified soils increase with the increase in glass powder ratio. different combinations of glass powder and cement were evaluated for silt stabilization according to different curing times. the results have shown that the durability and compressive strength of the modified soil increases with increasing curing time period (baldovino et al., 2020). using recycled glass powder can be an effective way to improve the geotechnical properties of soils due to its economic nature and its role as a recycled material in reducing environmental problems. even though the effect of using glass powder in improving the resistance properties of soils has been investigated by researchers, the use of glass powder and its effect in improving problematic soils, especially dispersive clays, have not been specifically studied. therefore, the purpose of this research is to investigate the effect of adding recycled glass powder on reducing the dispersivity potential of clay soils and improving their geotechnical properties.