>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیل عدم قطعیت منحنی‌های دبی-‌ اشل در رودخانه‌‌ها  
   
نویسنده محمدزاده وطن چی سجاد ,فغفور مغربی محمود
منبع مهندسي عمران و محيط زيست - 1401 - دوره : 52 - شماره : 1 - صفحه:157 -167
چکیده    رابطه‌ دبی‌ اشل، یکی از مهم ترین اطلاعات ورودی در مدل‌های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی است که می‌تواند در کنترل سیلاب و مدیریت منابع آب مورداستفاده قرار بگیرد. برای به دست آوردن این رابطه اطلاعات هندسی و هیدرولیکی مقطع رودخانه موردنیاز است. یکی از این اطلاعات ضریب زبری مانینگ است که برای محاسبه‌ این ضریب رابطه‌ دقیقی وجود ندارد و بنا بر تجربه‌ شخصی و جداول مرجع تخمین زده می‌شود. علاوه بر پارامتر زبری، عوامل مختلفی مانند برون یابی منحنی دبی‌ اشل و خطای اندازه‌گیری مستقیم دبی می‌تواند در تخمین نتایج اثرگذار باشد. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل عدم قطعیت با روش ارزیابی انحراف مقادیر اندازه‌گیری شده در ایستگاه‌ها و منحنی دبی‌ اشل پیشنهادی در رودخانه‌ها است. اساس روش تخمین منحنی‌های دبی‌ اشل در این پژوهش مبتنی بر مفهوم کنتورهای بی‌بعد مقطع در روش اندازه‌گیری تک‌نقطه‌ای سرعت، spm  می‌باشد. بنابراین برای اولین بار به بررسی عدم قطعیت در این روش پیشنهادی پرداخته می‌شود تا میزان کیفیت تخمین‌ها مورد ارزیابی قرار بگیرد. برای بررسی عدم قطعیت کلی در منحنی دبی‌ اشل از اطلاعات زبری در رودخانه‌ها‌ی نازلی چای در ایران، مین در انگلستان و کلرادو در آرژانتین استفاده می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که هر چه دقت تعیین ضریب زبری به عنوان پارامتر ورودی بیشتر باشد، عدم ‌قطعیت در تخمین دبی کاهش خواهد یافت و کیفیت سنجش‌ها افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین متوسط عدم قطعیت کلی بر مبنای سه داده‌ مشاهداتی مرجع در رودخانه‌های نازلی‌چای، مین و کلرادو به‌ترتیب در حدود 24.3، 33.1 و 42.5 درصد محاسبه شد.
کلیدواژه رودخانه، منحنی دبی‌- اشل، عدم ‌قطعیت، خطوط هم‌تراز سرعت، ضریب زبری مانینگ
آدرس دانشگاه فردوسی مشهد, گروه مهندسی عمران, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, دانشکده فنی, گروه مهندسی عمران, ایران
پست الکترونیکی maghrebi@um.ac.ir
 
   Uncertainty Analysis of Stage-Discharge Rating Curves In Rivers  
   
Authors Mohammadzade Vatanchi Sajjad ,Maghrebi Mahmoud
Abstract    The primary purpose of this paper is to analyze the uncertainty by assessing gauging deviations of the stagedischarge rating curve in rivers. In this research, the basis of the estimation of the rating curve is the concept of isovel contours in the Single Point Measurement method (SPM). Observed data in the Nazlichai River in Iran, Main River in England and Colorado River in Argentina are used to investigate the global uncertainty in the rating curve estimation. The results can be used to improve flood control and water resource management.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved