توسعه مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره بهترین- بدترین- ویکور برای ارزیابی پیمانکاران پروژه‌های عمرانی؛ مطالعه پروژه‌های عمرانی استان خراسان‌جنوبی

در سال‌های اخیر، تعیین اهمیت معیارهای ارزیابی و رتبه‌بندی پیمانکاران به‌ عنوان چالش‌های اساسیِ پروژه‌های عمرانی می‌باشد. بنابراین، استفاده از الگوریتمی سازمان‌یافته و روشی با قابلیت ‌اطمینان بالا که بتواند در ارزیابی و رتبه‌بندی پیمانکاران به کارفرمایان پروژه‌های عمرانی یاری رساند، ضروری است. بدین ‌منظور، در این پژوهش رویکردی مبتنی ‌بر تلفیق روش بهترین بدترین و روش ویکور فازی به ‌منظور رتبه‌بندی پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی گازرسانی استان خراسان جنوبی ارائه شده است. پیمانکاران رقابتی مورد مطالعه در این پژوهش دارای سابقه اجرایی در پروژه‌های گازرسانی استان می‌باشند، که در انجام سه پروژه قبلی خود موفق بوده‌اند و گواهی حُسن انجام کار را از شرکت گاز استان دریافت نموده‌اند. براین ‌اساس، ابتدا توسط روش بهترین بدترین، وزن معیارها و زیرمعیارها توسط عوامل کارفرما تعیین گردیده است. سپس به‌ منظور رتبه‌بندی پیمانکاران، از روش ویکور فازی استفاده شده است. مطابق نتایج محاسباتی، معیار اقتصادی و مالی دارای بیش ترین وزن (0.348) و معیار داشتن ماشین آلات و تجهیزات دارای کم ترین وزن (0.080) در بین معیارها است. در مورد زیرمعیارهایِ معیار اقتصادی و مالی، زیرمعیار توان مالی دارای بیش ترین وزن و زیرمعیار پرداخت دستمزد دارای کم ترین وزن است. برای معیار ماشین آلات و تجهیزات زیرمعیار ماشین آلات مرتبط با پروژه دارای بیش ترین وزن و زیرمعیار ماشین آلات ویژه و انحصاری دارای کم ترین وزن است. در رتبه بندی نهایی پیمانکاران نیز پیمانکار 1 دارای بیش ترین و پیمانکار 5 دارای کم ترین میزان اولویت است. انتظار می رود این پژوهش بتواند به‌عنوان رویکردی مناسب جهت اتخاذ تصمیمات برای حصول موفقیت در اجرای پروژه‌های مجموعه مورد مطالعه و نیز سایر کارفرمایان دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار گیرد.

Developing Multiple Criteria Decision-Making Model based on the Best-Worst-VIKOR Method for Evaluation of Civil Projects Contractors; Case Study of Civil Projects in Southern Khorasan Province

In largescaled civil projects such as urban gassupply projects, one of the most important concerns is selection of appropriate contractor for performing projects. In order to evaluate contractors’ performance and select a more qualified contractor, the appropriate criteria for assessing contractors should be identified (De Araújo et al., 2018). Accordingly, a reliable methodology should be used for assigning weights to criteria, as well as a comprehensive method should be analyzed for ranking contractors (Hasnain et al., 2018a).In this research, the BestWorst Method (BWM) is utilized for assigning weights to contractors’ evaluation criteria based on using a linear optimization model, which improves the previous weighting methods (Rezaei, 2016). In addition, the Fuzzy VIseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje (FVIKOR) method is analyzed in order to score for contractors based on proximity to ideal solution and bilateral agreement through concessions, which uses simple and short calculations for evaluating contractors with respect to criteria, and causes high degree of consistency in final ranking results (Gupta, 2018).Therefore, in this study, a novel approach based on combination of the BWM and the FVIKOR methods is developed, in which a systematic and applicable algorithm is used for choosing the final evaluation criteria, the selected criteria are weighted, and the contractors of gassupply civil projects are ranked. In application, regarding that the gas company of Southern Khorasan province is faced challenges and concerns in process of selecting qualified contractors for gassupply civil projects, the choose of the more qualified contractor in one of the most important urban gassupply projects of this company is investigated.