آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی در سوره مبارکه واقعه

مطرح شدن مباحثی مانند آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی توسط رویکرد فرمالیسم، تحول بزرگی در نقد ادبی قرن بیستم پدید آورد. با استفاده از این مفاهیم می‌توان زیبایی‌های پنهان در متن ادبی را بهتر درک کرد. هدف این مقاله، بررسی سوره مبارکه واقعه از منظر آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی است. البته می‌دانیم که قرآن کریم، متن ادبی نیست ولی متنی است که جنبه‌ای از اعجاز آن را اعجاز ادبی تشکیل می‌دهد و دارای زیبایی‌های ادبی فراوانی است. مقصود از کاربرد نظریه‌های ادبی مختلف مثل آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی فقط آن است که نشان داده شود همه صور و ارزش‌های ادبی – نقدی می‌تواند در بهترین شکل در قرآن کریم یافت شود. این پژوهش نشان می‌دهد بسیاری از پدیده‌های طبیعی و مفاهیمی که برای مخاطبان دیروز و امروز قرآن، به اموری عادی تبدیل شده به‌واسطه آشنایی‌زدایی و قاعده افزایی برجسته شده است. استفاده گسترده از تکرار صامت‌ها و مصوت‌ها، تکرار در سطح کلمه، جمله و ساخت‌های نحوی، همچنین به‌کارگیری ساختار شرطی، استفاده ازجمله اسمیه و اسم فاعل ازجمله تکنیک‌های زبانی و ادبی است که در سوره واقعه برای آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی به کار گرفته شده است.