بررسی اصول و شیوه های نقد ادبی نزد ابوالقاسم السبتی (با تکیه بر کتاب رفع الحجب المستوره عن محاسن المقصوره)

منتقدان ادبی در سنجش آثار ادبی شیوه ها و معیارهایی دارند که بر اساس آن هر اثر ادبی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهند. این معیارها و شیوه ها از دیر باز مورد توجه ناقدان ادب عربی قرار گرفته و آنان به فراخور عوامل مختلف تاریخی، ادبی و اجتماعی آثار هم عصران و پیشینیان خود را مورد نقد و ارزیابی قرار داده اند؛ از جملۀ این دوره ها عصر بنی احمر در اندلس یا همان اسپانیای اسلامی است که در آن شاهد ظهور جنبش ادبی گسترده و حضور بیش از یک صد تن از منتقدان ادبی می باشیم. از نامدارترین ناقدان در این دوره ابوالقاسم محمد بن الشریف السبتی صاحب کتاب رفع الحجب المستورة عن محاسن المقصورة است که در آن به شرح قصیدۀ مقصورۀ حازم قرطاجنّی ادیب و شاعر اندلسی سدۀ هفتم میپردازد. این کتاب افزون بر ارز ش بلاغی، نحوی و زبانی شامل بسیاری از آراء نقدی نویسنده است که از مهم ترین آن ها جایگاه لفظ و معنا، سرقت های شعری و موازنۀ شاعران می باشد. نوشتار حاضر بر آن است که شیوه ها و معیارهای نقدی السبتی در شرح قصیدۀ مقصورۀ حازم قرطاجنی رادر سه مقولۀ جایگاه لفظ و معنا، موازنۀ بین شعرا و سرقت ادبی مورد بحث و بررسی قرار دهد.

abu- lgasem alsabti

Shoshtari is one of the famous poets at 7 th centuty in andolucia. His poem has different language and structure among other poems. also his poems have mystical meaning he told these mystical meaning in Zajal and Movashah with different structure and popular way wich people liked them.He told these poems to people not to mystic people and gnosises. The main goal of this research is showing the innovations in mystical poem. Since first of all we show the Shoshtari,s location in arabic literature and then after telling his innovations in telling mystical meaning with popular and friendly way we will present the meaning of “Movashah” and “ Zajal” wich Shoshtari was one of their innovator and we will see the reflection of some sles in Movashahat and Zajals.Keywords: Shoshtari, Mystical poetry, Innovation, Movashah, Zajal.